Cách tính phần trăm như thế nào? Cách tính trong Excel?

10.01.2024 - 16:55

Cách tính phần trăm là dạng phép toán phổ biến và được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực. Bạn chắc chắn đã từng nghe đến off sale 50%, Shopee sale 90% hay tỉ lệ 100%. Vậy cách tính chính xác như thế nào? công thức tính phần trăm và những lưu ý khi tính? Cùng theo dõi bài viết hôm nay của Chanh Tươi Review để hiểu hơn nhé!

Ý nghĩa tỷ lệ/tỉ số phần trăm

Tỷ lệ phần trăm trong lĩnh vực toán học đặc trưng cho mối quan hệ giữa một phần của một tổng với tổng đó, được biểu diễn dưới dạng phân số có mẫu số là 100 và ký hiệu bằng dấu %. Công thức chung để tính tỷ lệ phần trăm là A : 100 hoặc A/100 = A%. Tỷ lệ phần trăm thường được sử dụng để thể hiện mức độ chiếm, mức độ hiện diện của một lượng cụ thể so với tổng lượng.

Ứng dụng rộng rãi của tỷ lệ phần trăm có thể thấy trong nhiều lĩnh vực, từ các bảng quảng cáo đến các giao dịch ngân hàng và nhiều khía cạnh khác trong đời sống hàng ngày.

Cách tính phần trăm cơ bản

Bạn cần nắm được 3 dạng cách tính phần trăm sau đây.

1. Công thức tính phần trăm của một tổng

Cách tính tỷ lệ phần trăm bằng chia tử số cho mẫu số rồi nhân kết quả với 100.

Công thức tỷ lệ phần trăm: Tỷ lệ phần trăm một phần (%) = (Một phần / Toàn bộ) * 100

Ví dụ 1: Nếu cửa hàng có 50 quyển sách và đã bán được 5 quyển, vậy tỷ lệ phần trăm số quyển sách cửa hàng đã bán được là bao nhiêu?

Đáp án: Tỷ lệ phần trăm số quyển sách cửa hàng đã bán được là 5/50 * 100 = 10%.

Ví dụ 1: Bài tập về nhà của bạn có tổng cộng 20 câu hỏi. Bạn làm đúng được 10 câu. Vậy tỉ lệ giải đúng của bạn là bao nhiêu?

Đáp án: Tỉ lệ số câu hỏi bạn giải đúng là 10/20 * 100 = 50%

2. Cách tính phần trăm của một số

Để tính phần trăm của một số, bạn có thể thực hiện bằng cách chia số đó cho 100 và nhân kết quả với phần trăm mong muốn. Hoặc ngược lại, bạn cũng có thể nhân số đó với phần trăm và sau đó chia cho 100.

Công thức: A x a% = A : 100 x a

Ví dụ: Một cửa hàng có tổng cộng 100 cuốn sách. Nhân viên đã bán được 20% trong tổng số cuốn. Vậy đã bán được bao nhiêu cuốn sách? còn lại bao nhiêu sách?

Đáp án: Số sách đã bán được tương ứng với 20% là: 20% * 100 = 20 cuốn. Số sách còn lại chưa bán được là 100 - 20 = 80 cuốn (tương ứng với 80%).

3. Cách tính phần trăm của nhiều số

Công thức tính phần trăm của một số:

  • Tỉ số phần trăm của a = %a = a / (a + b) * 100 (%)
  • Tỉ số phần trăm của b = %b = b / (a + b) * 100 (%) hoặc = 100% – %a

Ví dụ: Trong một đề toán có 100 câu hỏi, trong đó có 65 câu đại số và 35 câu hình học. Vậy số lượng câu hỏi đại số và hình học chiếm bao nhiêu phần trong trong tổng số câu hỏi.

  • % đại số = 65/100*100 = 65%.
  • % hình học = 100% – 65% = 35% hoặc = 35/100*100=35%.

Tương tự với trường hợp cần tính nhiều yếu tố hơn chẳng hạn như: Trong lớp Lan có 30 học sinh. Trong đó, có 10 học sinh họ Nguyễn, 5 học sinh họ Lê, 2 học sinh họ Phan, 4 học sinh học Trần, 9 học sinh họ Phạm. Tính tỉ số phần trăm của các họ trong lớp học của Lan.

  • % học sinh họ Nguyễn: 10 : 30 * 100 = 33.3%
  • % học sinh họ Lê: 5 : 30 * 100 = 16.7%
  • % học sinh họ Phan: 2 : 30 * 100 = 6.7%
  • % học sinh họ Trần: 4 : 30 * 100 = 13.3%
  • % học sinh họ Phạm: 100 - (33.3 + 16.7 + 6.7 + 13.3) = 30%

Do lấy số làm tròn nên để bảo đảm chính xác, khi tính phần trăm của số cuối cùng bạn nên lấy 100% trừ đi tổng % của các số trước đó.

Ứng dụng tính phần trăm trong các lĩnh vực

1. Tính phần trăm của một tổng

Công thức tính phần trăm của một tổng có thể được xem là công thức phổ biến nhất. Công thức này có thể áp dụng được trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Công thức này được biểu diễn như sau: A là lượng sản phẩm cần xác định, (A+B) là tổng sản phẩm.

Vậy công thức sẽ là A/(A+B) x 100.

Ví dụ: Lan có 30 quả táo và 20 quả cam. Phần trăm số táo trong tổng số trái cây táo và cam mà Lan có là: 30 : (30 + 20) * 100 = 60%

2. Cách tính phần trăm giảm giá/khuyến mãi/giá tiền

Bạn muốn biết chính xác tỉ lệ giảm giá, khuyến mãi một sản phẩm trong đợt sale này được bao nhiêu tiền, áp dụng công thức tính phần trăm này nhé!

Cách tính phần trăm giá tiền giảm giá cũng bằng số phần trăm giảm giá nhân với số tiền ban đầu sản phẩm.

Ví dụ 1:

cach-tinh-phan-tram-1
Máy tính casio giảm giá - Xem thử

Máy tính học sinh Casio giá gốc 845.000đ đang được giảm giá 12%. Vậy tính số tiền được giảm giá là bao nhiêu?

Giải: Ta có số tiền được giảm ứng với 12% là 12% * 845.000 = 101.400đ. Giá sản phẩm còn lại = 743.600đ.

Ví dụ 2: Sản phẩm áo khoác có giá gốc là 300.000đ. Sản phẩm đang được giảm giá 50%. Vậy số tiền được giảm giá là bao nhiêu?

Giải: Số tiền được giảm = 50% * 300.000đ = 150.000đ.

3. Tính phần trăm tăng trưởng

Nếu bạn có kiến thức từ ít đến nhiều về lĩnh vực kinh tế, thì thuật ngữ "công thức phần trăm tăng trưởng" không phải là điều xa lạ. Công thức này được sử dụng để đánh giá mức độ tăng trưởng của một công ty hay doanh nghiệp trong một khoảng thời gian cụ thể.

Công thức được biểu diễn như sau: Phần trăm tăng trưởng = [(Doanh thu năm cần tính - Doanh thu năm trước) / Doanh thu năm trước] x 100.

Ví dụ: Một cửa hàng tháng 11/2023 có danh thu 50.000.000đ. Tháng 12/2023 có doanh thu là 70.000.000đ. Từ đó ta tính được phần trăm tăng trưởng của cửa hàng = ((70.000.000 - 50.000.000) : 50.000.000) *100 = 40%.

Vậy là doanh thu tháng 12 của quán đã tăng trưởng 40% so với tháng 11.

4. Tính phần trăm hoàn thành công việc

Đây là một phương pháp thường được nhiều công ty và doanh nghiệp áp dụng để theo dõi tiến độ công việc của nhân viên. 

Công thức tính phần trăm hoàn thành công việc được biểu diễn như sau: (Lượng công việc đã hoàn thành / Tổng lượng công việc phải hoàn thành) x 100.

Ví dụ: Bạn cần hoàn thành KPI doanh thu 20 triệu đồng/tháng. Tuy nhiên tháng này bạn mới đạt được doanh thu 15 triệu đồng. Vậy tỉ lệ phần trăm công KPI bạn hoàn thành = 15/20 * 100 = 75%.

cach-tinh-phan-tram-2
Tỉ lệ hoàn thành công việc

5. Tính lãi suất gửi ngân hàng

Để quản lý chi tiêu một cách hiệu quả hơn, nhiều người đã chọn lựa việc gửi tiền vào ngân hàng để hưởng lợi từ lãi suất. Hành động này giúp số tiền gửi ngày càng tăng theo thời gian, và vì vậy, công thức tính lãi suất ngân hàng trở thành một điều quan trọng được quan tâm.

Công thức này được biểu diễn như sau: Số tiền lãi = Số tiền gửi x phần trăm lãi suất ngân hàng.

Ví dụ: lãi suất ngân hàng MB Bank kỳ hạn 12 tháng là 4.22%/năm. Giả sử bạn gửi ngân hàng 100.000.000đ thì số tiền lãi một tháng bạn nhận được là bao nhiêu?

Số tiền lãi 1 năm = 100.000.000 * 4.22% = 4.220.000đ.

Tương tự, cách tính lãi suất vay ngân hàng cũng áp dụng như trên. Ví dụ: Bạn vay ngân hàng A số tiền 20.000.000đ, lãi suất là 6%/năm. Vậy số tiền lãi một năm của bạn là 20.000.000 * 6% = 1.200.000đ.

6. Cách tính phần trăm lương

Hiểu rõ về việc phân phối tiền lương và quản lý ngân sách thường đòi hỏi sử dụng các tỷ lệ phần trăm.

Khi tính toán phần trăm lương: Để xác định tỷ lệ phần trăm của một mức lương cụ thể (hoặc tổng mức lương của một bộ phận) trong tổng bảng lương của công ty, bạn có thể thực hiện bước đơn giản.

Công thức này thể hiện như sau: Hãy chia mức lương cụ thể đó cho tổng mức lương của toàn bộ công ty, sau đó nhân kết quả với 100 để có tỷ lệ phần trăm tương ứng.

Ví dụ: Bộ phận kinh doanh có tổng số lương hàng tháng là 100.000.000 đồng. Và tổng số tiền lương công ty là 500.000.000đ. Lúc này, tỉ lệ phần trăm lương của bộ phận kinh doanh = 100.000.000 : 500.000.000 * 100 = 20%.

7. Cách tính phần trăm thuế

Cách tính phần trăm thuế: Để tính phần trăm thuế, hãy chia số tiền thuế cho tổng số tiền (trước thuế), rồi nhân với 100.

Ví dụ: Nếu một sản phẩm có giá 120.000đ trước thuế và thuế cộng thêm là 20.000đ. Ta có phần trăm thuế = (20.000/120.000) * 100 = xấp xỉ 16.67%.

Cách tính phần trăm trong Excel đúng chuẩn

Trong Excel, phần trăm cũng là phép tính thông dụng.

1. Cách tính phần trăm cơ bản trên Excel

Cách tính tỷ lệ phần trăm trong Excel là: Một phần / Tổng số = Phần trăm

Công thức tính tỷ lệ phần trăm trên Excel thiếu phần *100 do Excel sẽ tự động tính tỷ lệ phần trăm khi áp dụng định dạng phần trăm cho ô đó.

Ví dụ: Một cửa hàng đã đặt 20 áo, 30 quần, 50 quạt, 40 máy hút bụi, 25 bếp điện và 15 bàn ủi. Khi đã lên đơn và giao hàng đến khách, số lượng sản phẩm là 15 áo, 12 quần, 40 quạt, 20 máy hút bụi, 20 bếp điện và 12 bàn ủi.

Để tính tỷ lệ phần trăm sản phẩm đã đặt hàng và đã giao hàng, bạn có thể sử dụng các bước sau:

Bước 1: Mở bảng tính và nhập tên sản phẩm và số lượng từng sản phẩm cho cả "đã đặt hàng" và "đã giao hàng".

Bước 2: Chọn cột bạn muốn tính tỷ lệ phần trăm.

Bước 3: Nhập công thức tính tỷ lệ phần trăm, ví dụ: "Áo = D2 / C2".

Trong đó:

  • C2 là số liệu đã đặt hàng.
  • D2 là số liệu đã giao hàng.

Sau đó, sao chép công thức cho những ô cần tính bên dưới bằng cách sử dụng Fill Down để có kết quả cho toàn bảng dữ liệu.

Bước 4: Nhấp vào nút Percent Style tại tab Home > group Number để hiển thị kết quả dưới dạng tỷ lệ phần trăm. Bạn cũng có thể điều chỉnh số chữ số phần thập phân nếu cần.

Excel sẽ trả về kết quả như sau:

cach-tinh-phan-tram-3
Cách tính tỷ lệ phần trăm cơ bản trên Excel

2. Cách tính phần trăm tiền trong Excel

Ví dụ: Để xác định phần trăm tiến triển đối với mục tiêu kiếm 1500 USD khi bạn đã có 736 USD trong tài khoản, bạn có thể sử dụng cách tính phần trăm tiền trong Excel như sau:

  • Bước 1. Nhập tổng mục tiêu là 1500 USD vào ô A1 trong Excel.
  • Bước 2. Nhập số tiền hiện có trong tài khoản (736 USD) vào một ô khác, chẳng hạn ô B1.
  • Bước 3. Chọn ô mà bạn muốn tính phần trăm.
  • Bước 4. Nhập công thức tính phần trăm: =B1/A1 và nhấn Enter.

Kết quả sẽ được hiển thị. Sau đó, nhấp chuột phải vào ô kết quả, chọn Format Cells, sau đó chọn Percentage và điều chỉnh số thập phân trong ô Decimal Places. Bạn sẽ nhận được kết quả định dạng phần trăm trong Excel.

cach-tinh-phan-tram-4
Công thức tính phần trăm tiền trong excel

3. Cách tính tỉ số phần trăm thay đổi

Công thức tính tỷ số phần trăm thay đổi được sử dụng để đo lường sự biến động giữa giá trị mới và giá trị cũ theo dạng phần trăm. Công thức này được biểu diễn như sau:

Tỷ lệ phần trăm (%) = (Giá trị mới – Giá trị cũ) / Giá trị cũ.

Ví dụ cụ thể như sau: Trong tháng 1, cửa hàng nhập áo giá 20 USD, quần 30 USD, quạt 12 USD, máy hút bụi 15 USD, bếp điện 45 USD, bàn ủi 10 USD. Trong tháng 2, giá của mỗi sản phẩm thay đổi. Để tính toán phần trăm thay đổi giá tiền, bạn có thể sử dụng Microsoft Excel như sau:

  • Bước 1: Mở bảng Excel và nhập tên sản phẩm và giá tiền từng sản phẩm theo từng tháng.
  • Bước 2: Chọn cột mà bạn muốn tính phần trăm.
  • Bước 3: Nhập dấu bằng, tính sự tăng/giảm giá tiền Áo so với tháng trước, =(C2-B2)/B2. Trong đó:
    • C2 là số liệu tháng trước
    • B2 là số liệu tháng này
  • Bước 4: Copy công thức cho những ô cần tính bên dưới bằng thao tác FillDown để áp dụng cho toàn bộ bảng dữ liệu.
  • Bước 5: Trong tab Home, trong group Number, chọn Percentage để hiển thị kết quả dưới dạng phần trăm. Bạn cũng có thể tùy chỉnh số chữ số phần thập phân bằng tùy chọn More Number Formats.

Kết quả sẽ được hiển thị trong bảng dữ liệu của bạn, giúp theo dõi sự biến động giá tiền giữa các tháng một cách dễ dàng.

cach-tinh-phan-tram-5
Cách tính tỉ số phần trăm thay đổi

4. Cách tính phần trăm giảm giá trong Excel

Cách 1: Nếu như một món hàng được giảm giá x% thì số tiền sau khi giảm giá mà bạn phải trả là (100 – x)%.

Cách tính giảm phần trăm như sau: Số tiền sau giảm giá = Giá gốc x ((100 – phần trăm giảm giá)/100)

Ví dụ: Sản phẩm A giảm giá 15% thì thành tiền mua hàng là 85% giá tiền gốc.

Như vậy, cách tính giảm giá đưa vào Excel các bạn có thể nhập như sau =C2*((100 – D2)/100)

Trong đó:

  • C2 là ô tính chứa giá gốc
  • D2 là phần trăm giảm giá

Sau đó, bạn copy công thức cho những ô cần tính bên dưới bằng thao tác FillDown để cho ra kết quả toàn bộ bảng dữ liệu.

Excel sẽ trả về kết quả như sau:

cach-tinh-phan-tram-6
Cách 1: tính phần trăm giảm giá trên excel

Cách 2: Số tiền cần thu sau khi giảm giá được tính bằng cách lấy số tiền giá gốc trừ số tiền đã giảm. 
Số tiền đã giảm được tính bằng cách lấy số tiền gốc nhân với phần trăm giảm giá.

Cách tính giảm phần trăm như sau: Số tiền sau giảm giá = Giá gốc – (Giá gốc x phần trăm giảm giá)

Theo ví dụ trên:

Giả sử sản phẩm A có giá gốc là 65.000 đồng, % giảm giá là 15% thì:

  • Số tiền đã giảm = 65.000 x 15% = 9.750 đồng
  • Số tiền sau giảm giá = 65.000 – 9.750 = 55.250 đồng

Áp dụng công thức vào Excel, tại ô thành tiền bạn nhập: =C2 – C2*D2/100

Trong đó:

  • C4 là ô tính chứa giá gốc
  • D4 là phần trăm giảm giá.

Sau đó, bạn copy công thức cho những ô cần tính bên dưới bằng thao tác FillDown để cho ra kết quả toàn bộ bảng dữ liệu.

Excel sẽ trả về kết quả như sau:

cach-tinh-phan-tram-7
Cách 2: tính phần trăm giảm giá trên excel

Có thể bạn quan tâm đến một số công thức khác:

Hy vọng qua bài viết hôm nay bạn đã nắm rõ được cách tính phần trăm cũng như các dạng áp dụng trong thực tế. Chúc bạn thành công!

5/5 - (1 bình chọn)

Được viết bởi

Ban biên tập Chanh Tươi Là một đội ngũ gồm các biên tập viên và chuyên gia có kinh nghiệm và kiến thức sâu rộng về các sản phẩm, dịch vụ tiêu dùng. Ban biên tập Chanh Tươi luôn nghiên cứu kỹ lưỡng, ...
img_avatar

Bình luận

Hãy để lại bình luận của bạn tại đây!