Ngày đáo hạn phái sinh và những lưu ý nhà đầu tư cần biết

Q: Nếu nhà đầu tư không đóng vị thế đối với hợp đồng tương lai A khi đến ngày đáo hạn, chuyện gì sẽ xảy ra?

&lt;p&gt;Trong trường hợp bạn đang ở vị thế mua của hợp đồng tương lai A và đến ngày đáo hạn T, nhưng bạn chưa thực hiện đóng vị thế, thì bạn sẽ không còn nắm giữ vị thế mua từ ngày T+1 ⇒ T+n. Để tiếp tục giữ vị thế mua của hợp đồng tương lai A, bạn bắt buộc phải bán hợp đồng mà bạn đang nắm giữ, sau đó mua một hợp đồng mới ở vị thế mua vào tháng tiếp theo.&lt;/p&gt; &lt;p&gt;Trong vị thế mua, bạn có quyền mua hoặc không mua khi giao dịch. Nếu đến ngày đáo hạn mà bạn vẫn chưa thực hiện vị thế của mình, bạn vẫn có thể giữ hợp đồng, nhưng bạn sẽ không còn quyền mua hoặc không mua theo vị thế đó. Để tiếp tục giữ vị thế mua, bạn phải bán hợp đồng hiện tại và mua một hợp đồng mới trong tháng tiếp theo (mở vị thế mua mới). Quy trình tương tự cũng áp dụng khi bạn đang ở vị thế bán.&lt;/p&gt; &lt;p&gt; &lt;/p&gt;

Q: Nếu không đóng vị thế vào ngày đáo hạn hợp đồng tương lai thì giá thanh toán như thế nào?

&lt;p&gt;Khi nhà đầu tư không chủ động đóng vị thế trước khi ngày đáo hạn kết thúc, sở giao dịch chứng khoán và hệ thống tự động sẽ thực hiện việc đóng vị thế và tiến hành thanh toán lãi/lỗ dựa trên giá đóng cửa của chỉ số VN30. Thay vì bạn tự thực hiện việc đóng vị thế theo giá được thỏa thuận trong hợp đồng, thanh toán sẽ được xác định dựa trên giá đóng cửa của chỉ số VN30.&lt;/p&gt; &lt;p&gt;&lt;em&gt;Ví dụ, giả sử mã hợp đồng tương lai VN30F2106 có ngày đáo hạn là ngày 17/06/2023. Nhà đầu tư đã đặt lệnh mua hợp đồng với giá 1590, giá đóng cửa của hợp đồng là 1595, và chỉ số VN30 đóng cửa phiên ATC là 1600.&lt;/em&gt;&lt;/p&gt; &lt;p&gt;&lt;em&gt;Nếu bạn chủ động đóng vị thế bằng cách bán hợp đồng theo giá đóng cửa ATC, lãi lỗ sẽ được thanh toán dựa trên giá đóng của hợp đồng là 1595. Tuy nhiên, nếu bạn không đóng vị thế, thanh toán lãi lỗ sẽ dựa trên giá đóng cửa của chỉ số VN30 là 1600.&lt;/em&gt;&lt;/p&gt; &lt;p&gt;&lt;em&gt; &lt;/em&gt;&lt;/p&gt;

Q: Tại sao lại có sự biến động giá trước khi đáo hạn phái sinh?

&lt;p&gt;Sự biến động giá trước khi đáo hạn phái sinh xảy ra vì những lý do sau đây:&lt;/p&gt; &lt;ul&gt; &lt;li&gt;&lt;strong&gt;Hoạt động thực hiện vị thế của nhà đầu tư:&lt;/strong&gt; Khi đến gần ngày đáo hạn, nhà đầu tư sẽ thực hiện các giao dịch nhằm điều chỉnh vị thế của mình trên thị trường. Việc này có thể tạo ra sự biến động giá khi có một lượng lớn nhà đầu tư tiến hành mua bán hợp đồng phái sinh.&lt;/li&gt; &lt;li&gt;&lt;strong&gt;Biến động của các chứng khoán cơ sở: &lt;/strong&gt;Đặc biệt là các mã trong rổ VN30, các chứng khoán cơ sở có thể trải qua biến động mạnh trước ngày đáo hạn phái sinh. Những biến động này thường được thực hiện bởi các nhà đầu tư lớn nhằm điều hướng thị trường và chỉ số theo ý muốn của họ. Nếu các nhà đầu tư lớn đang ở vị thế mua, họ có thể tạo ra biến động giá để thu lợi nhuận và áp đảo vị thế ngược lại.&lt;/li&gt; &lt;li&gt;&lt;strong&gt;Thông tin ngày đáo hạn: &lt;/strong&gt;Nhà đầu tư tham gia thị trường phái sinh cần quan tâm đến thông tin ngày đáo hạn để có thể thực hiện các giao dịch chốt lời hoặc cắt lỗ một cách hiệu quả. Nếu không chú ý đến thời gian đáo hạn, nhà đầu tư có thể bỏ lỡ cơ hội nhận lợi nhuận hoặc gánh chịu rủi ro tài chính không mong muốn.&lt;/li&gt; &lt;/ul&gt;

Q: Đầu tư nắm giữ đến ngày đáo hạn là gì?

&lt;p&gt;Đầu tư nắm giữ đến ngày đáo hạn (HTM) là khái niệm chỉ việc mua chứng khoán và giữ nó cho đến khi đến ngày đáo hạn. Trong trường hợp này, nhà đầu tư quyết định nắm giữ chứng khoán trong một khoảng thời gian dài, không có ý định bán trước đáo hạn. Ví dụ, một ban giám đốc công ty có thể đầu tư vào một trái phiếu và dự định nắm giữ nó cho đến ngày đáo hạn. Điều này có nghĩa là họ không có kế hoạch bán trước thời hạn và mong muốn tận hưởng lợi suất hoặc giá trị của trái phiếu trong suốt thời gian đầu tư.&lt;/p&gt; &lt;p&gt;Khi đầu tư nắm giữ đến ngày đáo hạn, có những phương pháp kế toán riêng biệt áp dụng cho các chứng khoán HTM so với các chứng khoán được thanh lý trong ngắn hạn. Điều này thể hiện sự khác biệt trong việc xử lý và báo cáo tài chính cho các khoản đầu tư dài hạn mà nhà đầu tư không có ý định bán trong thời gian gần.&lt;/p&gt;

Tú Cao

30.10.2023 - 16:57

Ngày đáo hạn phái sinh là một thuật ngữ quan trọng mà người ta thường nghe đến khi nói về thị trường tài chính. Bài viết này, Chanh Tươi Review sẽ trình bày cho bạn về ý nghĩa và tác động của ngày đáo hạn đối với các nhà đầu tư và thị trường chứng khoán. Bằng cách hiểu rõ thông tin về ngày đáo hạn, bạn sẽ có thể đưa ra những quyết định chính xác và tối ưu hóa lợi nhuận của mình. Cùng chúng tôi khám phá chi tiết trong bài viết dưới đây nhé!

Đáo hạn phái sinh là gì?

Đáo hạn phái sinh là một thuật ngữ được dùng để chỉ thời điểm kết thúc của một hợp đồng phái sinh. Hợp đồng phái sinh là một loại hợp đồng tài chính mà giá trị của nó phụ thuộc vào giá trị của một tài sản cơ sở, ví dụ như cổ phiếu, chỉ số, tiền tệ, hàng hóa, hoặc lãi suất. Khi đáo hạn phái sinh, các bên tham gia hợp đồng phải thực hiện các nghĩa vụ của mình theo điều khoản đã thỏa thuận trước đó.

ngay-dao-han-phai-sinh — Đáo hạn phái sinh là gì?

Ngày đáo hạn phái sinh là gì?

Ngày đáo hạn phái sinh (Expiration date) là ngày cuối cùng mà hợp đồng phái sinh còn hiệu lực. Trước ngày này, nhà đầu tư cần đưa ra quyết định với vị thế mà họ đang giữ. Sau khi hợp đồng quyền chọn hay hợp đồng tương lai qua hết ngày đáo hạn, nó sẽ không còn giá trị, cho nên ngày đáo hạn phái sinh cũng chính là ngày cuối cùng để giao dịch quyền chọn.

Trong trường hợp nhà đầu tư không thực hiện quyền chọn, hoàn tất vị thế để nhận tài sản hoặc lợi nhuận, đồng nghĩa với việc để hợp đồng hết hạn và vô giá trị.

Phiên đáo hạn phái sinh là ngày nào?

Phiên đáo hạn phái sinh được xác định dựa trên loại công cụ phái sinh đang được giao dịch. Ví dụ, ở Hoa Kỳ, ngày đáo hạn cho các hợp đồng quyền chọn mua cổ phiếu niêm yết thường rơi vào ngày thứ Sáu thứ ba của tháng.

Tuy nhiên, đối với các quyền chọn theo tùy chọn chỉ số kiểu Châu Âu, ngày đáo hạn thường diễn ra trước ngày đáo hạn chính xác. Ví dụ, nếu quy định trên hợp đồng là ngày thứ Sáu, thì ngày đáo hạn sẽ là ngày thứ Năm.

Ngày đáo hạn là ngày cuối cùng mà các nghĩa vụ và quyền lợi liên quan đến hợp đồng phái sinh còn hiệu lực. Đây là thời điểm quyết toán cuối cùng và thanh toán cuối cùng sẽ được thực hiện.

Thời gian diễn ra ngày đáo hạn phái sinh

Mỗi công cụ phái sinh đều quy định ngày đáo hạn cụ thể. Tại thị trường Việt Nam theo quy định vào ngày thứ Năm lần thứ 3 trong tháng đáo hạn sẽ là ngày đáo hạn phái sinh định kỳ. Thông thường sẽ luôn có 4 hợp đồng phái sinh giao dịch trên thị trường. Thời điểm tháng đáo hạn của 4 hiệp đồng này lần lượt là:

Tháng hiện tại
Tháng kế tiếp
Tháng cuối cùng của 2 quý gần nhất

Đáo hạn phái sinh ảnh hưởng như thế nào đến thị trường?

Đáo hạn phái sinh ảnh hưởng như thế nào đến thị trường? Đây là câu hỏi mà nhiều nhà đầu tư quan tâm khi tham gia vào thị trường chứng khoán. Và có thể nói rằng, đáo hạn phái sinh có ảnh hưởng không hề nhỏ tới thị trường.

Trước ngày đáo hạn, có thể xảy ra những biến động giá cả và khối lượng giao dịch tăng lên, do những nhà giao dịch muốn định hướng lại vị thế của mình trước khi hợp đồng phái sinh hết hạn. Điều này có thể tạo ra sự dao động trong thị trường chứng khoán, tác động tới giá trị các công cụ phái sinh và cả các công cụ tài chính liên quan.

Đáo hạn phái sinh cũng có thể gây ra sự tăng đột biến trong khối lượng giao dịch và tăng mức thanh khoản trong thị trường. Các nhà đầu tư và nhà giao dịch thường quan tâm đến việc điều chỉnh vị thế của mình và định hướng lại chiến lược trước khi hợp đồng phái sinh đáo hạn. Điều này có thể tạo ra sự động lực và sự quan tâm tăng cao, tác động tới hoạt động giao dịch và cả cảm giác thị trường nói chung.

Lý do là vì vào ngày đáo hạn phái sinh, các nhà đầu tư dù đang ở vị thế nào đều phải thực hiện vị thế trong giao dịch hoặc lựa chọn không thực hiện để hợp đồng trở nên vô giá trị. Điều này khiến nhà đầu tư có thể bán/không bán và mua/không mua trong giao dịch để chốt lời hoặc cắt lỗ.

Thời điểm này cũng là lúc các nhà đầu tư biết kết quả giao dịch hợp đồng phái sinh có hiệu quả hay không, và xem liệu họ có kiếm được lợi nhuận không. Dữ liệu thống kê từ năm 2017 cho đến hiện tại cho thấy các phiên giao dịch gần đến thời điểm đáo hạn có sự biến động tăng giảm đột ngột, các mã chứng khoán trên sàn thường chênh lệch so với phiên trước thời điểm đáo hạn, và xu hướng giảm thường chiếm ưu thế.

ngay-dao-han-phai-sinh-1 — Đáo hạn phái sinh 2023

Những lưu ý khi giao dịch chứng khoán vào ngày đáo hạn

Những lưu ý khi giao dịch chứng khoán vào ngày đáo hạn là một phần quan trọng trong việc đảm bảo hiệu quả và an toàn cho các nhà đầu tư. Dưới đây là một số lưu ý cần được lưu ý:

Theo dõi thông tin: Trước khi tham gia giao dịch vào ngày đáo hạn, nhà đầu tư nên cập nhật thông tin về các sự kiện, tin tức có thể ảnh hưởng đến thị trường. Điều này giúp nhà đầu tư có cái nhìn tổng quan về tình hình và đưa ra quyết định giao dịch hợp lý.
Xem xét biến động giá: Trong thời gian gần đến ngày đáo hạn, thị trường thường có sự biến động mạnh với những tác động từ các nhà giao dịch lớn. Nhà đầu tư cần theo dõi biến động giá và đánh giá tình hình để đưa ra quyết định mua hoặc bán chứng khoán phù hợp.
Định giá chứng khoán: Trước khi đáo hạn, nhà đầu tư cần xem xét và định giá chính xác các chứng khoán mà họ đang nắm giữ. Điều này giúp họ đưa ra quyết định có nên giữ hay bán chứng khoán trước ngày đáo hạn.
Quản lý rủi ro: Giao dịch vào ngày đáo hạn có thể mang lại nhiều rủi ro. Nhà đầu tư cần có một kế hoạch quản lý rủi ro rõ ràng, bao gồm việc đặt stop-loss và take-profit để giảm thiểu tổn thất trong trường hợp thị trường diễn biến không như dự đoán.
Kiểm tra lệnh giao dịch: Trước khi đến ngày đáo hạn, nhà đầu tư nên kiểm tra lại các lệnh giao dịch đã đặt để đảm bảo rằng không có sai sót nào xảy ra. Điều này giúp tránh những rủi ro không mong muốn và đảm bảo tính chính xác trong giao dịch.
Tìm hiểu về quy định đáo hạn: Mỗi thị trường chứng khoán có quy định riêng về đáo hạn, nhưng chủ yếu là các hợp đồng phái sinh sẽ được thanh toán dựa trên giá định kỳ vào ngày đáo hạn. Nhà đầu tư cần tìm hiểu và hiểu rõ quy định này để tránh những bất ngờ không mong muốn.

Những lưu ý trên giúp nhà đầu tư có cái nhìn tổng quan và đưa ra quyết định giao dịch hợp lý vào ngày đáo hạn phái sinh. Tuy nhiên, việc giao dịch chứng khoán luôn có rủi ro và cần sự hiểu biết và kinh nghiệm, do đó, nhà đầu tư nên tìm hiểu kỹ về thị trường và tham khảo ý kiến từ các chuyên gia trước khi tham gia giao dịch.

ngay-dao-han-phai-sinh-2 — Đáo hạn phái sinh hàng tháng

Câu hỏi xoay quanh ngày đáo hạn phái sinh

1. Nếu nhà đầu tư không đóng vị thế đối với hợp đồng tương lai A khi đến ngày đáo hạn, chuyện gì sẽ xảy ra?

Trong trường hợp bạn đang ở vị thế mua của hợp đồng tương lai A và đến ngày đáo hạn T, nhưng bạn chưa thực hiện đóng vị thế, thì bạn sẽ không còn nắm giữ vị thế mua từ ngày T+1 ⇒ T+n. Để tiếp tục giữ vị thế mua của hợp đồng tương lai A, bạn bắt buộc phải bán hợp đồng mà bạn đang nắm giữ, sau đó mua một hợp đồng mới ở vị thế mua vào tháng tiếp theo.

Trong vị thế mua, bạn có quyền mua hoặc không mua khi giao dịch. Nếu đến ngày đáo hạn mà bạn vẫn chưa thực hiện vị thế của mình, bạn vẫn có thể giữ hợp đồng, nhưng bạn sẽ không còn quyền mua hoặc không mua theo vị thế đó. Để tiếp tục giữ vị thế mua, bạn phải bán hợp đồng hiện tại và mua một hợp đồng mới trong tháng tiếp theo (mở vị thế mua mới). Quy trình tương tự cũng áp dụng khi bạn đang ở vị thế bán.

2. Nếu không đóng vị thế vào ngày đáo hạn hợp đồng tương lai thì giá thanh toán như thế nào?

Khi nhà đầu tư không chủ động đóng vị thế trước khi ngày đáo hạn kết thúc, sở giao dịch chứng khoán và hệ thống tự động sẽ thực hiện việc đóng vị thế và tiến hành thanh toán lãi/lỗ dựa trên giá đóng cửa của chỉ số VN30. Thay vì bạn tự thực hiện việc đóng vị thế theo giá được thỏa thuận trong hợp đồng, thanh toán sẽ được xác định dựa trên giá đóng cửa của chỉ số VN30.

Ví dụ, giả sử mã hợp đồng tương lai VN30F2106 có ngày đáo hạn là ngày 17/06/2023. Nhà đầu tư đã đặt lệnh mua hợp đồng với giá 1590, giá đóng cửa của hợp đồng là 1595, và chỉ số VN30 đóng cửa phiên ATC là 1600.

Nếu bạn chủ động đóng vị thế bằng cách bán hợp đồng theo giá đóng cửa ATC, lãi lỗ sẽ được thanh toán dựa trên giá đóng của hợp đồng là 1595. Tuy nhiên, nếu bạn không đóng vị thế, thanh toán lãi lỗ sẽ dựa trên giá đóng cửa của chỉ số VN30 là 1600.

3. Tại sao lại có sự biến động giá trước khi đáo hạn phái sinh?

Sự biến động giá trước khi đáo hạn phái sinh xảy ra vì những lý do sau đây:

Hoạt động thực hiện vị thế của nhà đầu tư: Khi đến gần ngày đáo hạn, nhà đầu tư sẽ thực hiện các giao dịch nhằm điều chỉnh vị thế của mình trên thị trường. Việc này có thể tạo ra sự biến động giá khi có một lượng lớn nhà đầu tư tiến hành mua bán hợp đồng phái sinh.
Biến động của các chứng khoán cơ sở: Đặc biệt là các mã trong rổ VN30, các chứng khoán cơ sở có thể trải qua biến động mạnh trước ngày đáo hạn phái sinh. Những biến động này thường được thực hiện bởi các nhà đầu tư lớn nhằm điều hướng thị trường và chỉ số theo ý muốn của họ. Nếu các nhà đầu tư lớn đang ở vị thế mua, họ có thể tạo ra biến động giá để thu lợi nhuận và áp đảo vị thế ngược lại.
Thông tin ngày đáo hạn: Nhà đầu tư tham gia thị trường phái sinh cần quan tâm đến thông tin ngày đáo hạn để có thể thực hiện các giao dịch chốt lời hoặc cắt lỗ một cách hiệu quả. Nếu không chú ý đến thời gian đáo hạn, nhà đầu tư có thể bỏ lỡ cơ hội nhận lợi nhuận hoặc gánh chịu rủi ro tài chính không mong muốn.

4. Đầu tư nắm giữ đến ngày đáo hạn là gì?

Đầu tư nắm giữ đến ngày đáo hạn (HTM) là khái niệm chỉ việc mua chứng khoán và giữ nó cho đến khi đến ngày đáo hạn. Trong trường hợp này, nhà đầu tư quyết định nắm giữ chứng khoán trong một khoảng thời gian dài, không có ý định bán trước đáo hạn. Ví dụ, một ban giám đốc công ty có thể đầu tư vào một trái phiếu và dự định nắm giữ nó cho đến ngày đáo hạn. Điều này có nghĩa là họ không có kế hoạch bán trước thời hạn và mong muốn tận hưởng lợi suất hoặc giá trị của trái phiếu trong suốt thời gian đầu tư.

Khi đầu tư nắm giữ đến ngày đáo hạn, có những phương pháp kế toán riêng biệt áp dụng cho các chứng khoán HTM so với các chứng khoán được thanh lý trong ngắn hạn. Điều này thể hiện sự khác biệt trong việc xử lý và báo cáo tài chính cho các khoản đầu tư dài hạn mà nhà đầu tư không có ý định bán trong thời gian gần.

Kết luận

Có thể thấy, ngày đáo hạn có tầm quan trọng rất lớn với thị trường tài chính, trong việc giao dịch các hợp đồng phái sinh, nơi các nhà đầu tư phải quyết định liệu họ sẽ tiếp tục giữ hợp đồng hay đóng cửa vị thế của mình.

Việc hiểu rõ về ngày đáo hạn và cách nó ảnh hưởng đến thị trường là một yếu tố quan trọng để đảm bảo thành công trong giao dịch. Vì vậy, việc nắm vững thông tin về ngày đáo hạn phái sinh là điều cần thiết để tận dụng tối đa lợi ích từ thị trường tài chính. Chúc bạn có những thương vụ đầu tư thành công!

0/5 - (0 bình chọn)

Chia sẻ bài viết này:

Được viết bởi

Tú Cao

Kỹ sư công nghệ, Doanh nhân

Tác giả Tú Cao Tú Cao là một kỹ sư công nghệ thông tin, một doanh nhân và một blogger về marketing và tài chính. Anh có nhiều kinh nghiệm và kiến thức trong lĩnh vực web-app, SEO, quản lý và xây dựng ...