Rằm tháng 10 là ngày gì? Ý nghĩa và cách cúng rằm Hạ Nguyên chuẩn

Nhiều người vẫn còn thắc mắc Rằm tháng 10 (15/10) là ngày gì? Ý nghĩa, cách cúng Rằm tháng 10, Rằm Hạ Nguyên ra sao? Hãy đọc bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về ngày này nhé!

Rằm tháng 10 là ngày gì?

Rằm tháng 10 được biết đến là ngày Tết Hạ Nguyên. Đây chính là một trong những ngày rằm quan trọng, ngày lễ lớn mang nhiều ý nghĩa tâm linh đối với người dân Việt và đặc biệt là đối với các vị Phật tử, những người hướng tâm tu tập. 

Lễ tạ ơn này là một trong tứ trọng ân của Phật giáo mà đức Phật đã dạy khi Ngài còn tại thế. Sau khi cúng tạ ơn, cả gia đình sum họp quanh bếp lửa hồng của mùa đông giá rét với một bữa cơm đoàn tụ, ấm cúng. Ngày Rằm tháng Mười ai ai cũng đều thu hoạch được thực phẩm trong vụ tháng Tám do đó mọi nhà đều cúng lễ tạ ơn cho nên mới có câu ca dao: “Rằm tháng Mười, mười người mười quảy”.

Rằm tháng 10 năm 2023 (tức 15/10 âm lịch) sẽ rơi vào ngày mùng 27 tháng 11 dương lịch và vào thứ hai cả nhà nhé.

Ý nghĩa ngày Rằm tháng 10 

Theo quan niệm của người xưa, vào ngày rằm tháng 10, trên Thiên Đình sẽ cử Thần Tam Thanh xuống trần gian để tra xét những việc làm tốt xấu của người trần để về tâu lại với Ngọc Hoàng. Chính vì thế, vào ngày này, người dân khắp nơi sẽ tổ chức lễ cúng để mong Thần Tam Thanh ban phước lành, tránh tai họa và cũng là dịp để dâng những lễ vật làm từ gạo mới lên cho tổ tiên. 

Nhất là đối với phật tử, rằm tháng Mười là dịp để mọi người con Phật hướng tâm tu tập, trên nhờ hồng ân chư Phật mười phương gia hộ, kế đến là tổ tiên ông bà che chở. Nhưng quan trọng hơn hết là mỗi người phải biết kết nối truyền thống gia đình trong ý nghĩa tri ân và báo ân.

Các hoạt động ngày Rằm tháng 10 

Tết Hạ Nguyên được tổ chức vào ngày 15 tháng 10 âm lịch hàng năm không chỉ là ngày để cầu an cho gia đạo, cầu siêu cho người thân đã khuất mà còn là dịp để mỗi người nhớ ơn, kết nối truyền thống gia đình trong ý nghĩa “Ân giáo dưỡng một đời nên huệ mạng. 

Nghĩa sinh thành muôn kiếp khó đáp đền”. Vì lẽ này mà trong ngày Rằm tháng 10, rất nhiều tuyến đường ở gần các chùa luôn đông đúc. Cảnh chen lấn, hương bay nghi ngút là điều dễ nhận thấy. Thắp hương lễ Phật xong, nhiều gia đình còn ghé thăm người thân đã khuất được tro cốt gửi tại chùa.

Lễ hội mừng lúa mới ngày rằm tháng 10 

- Rằm tháng Giêng là ngày Vua Nghiêu ban phước  cho nhân sinh, nên còn được gọi là "Thượng Nguyên Tứ Phước Thiên Quân Ðại Ðế Thắng Hội"  hay "Thượng   Nguyên  Thiên Quân Thánh Ðản "hay gọi tắt là: "Thiên Quan Tứ Phước”.

- Rằm tháng Bảy  là ngày Vua Thuấn xá tội cho các vong hồn nơi  Ðịa phủ , nên còn gọi là "Trung Nguyên Xá Tội Ðịa Quan Ðại Ðế Thắng Hội" hay còn gọi là "Trung Nguyên Ðịa Quan Thánh Ðản", “Vu Lan Thắng Hội”.

- Rằm tháng Mười là ngày Vua Hạ Vũ giải tai ách cho nhân sinh nên còn gọi là "Hạ Nguyên Giải Ách Thuỷ Quan Ðại Ðế Thắng Hội"   hay còn gọi là "Hạ Nguyên Thuỷ Quan Thánh Ðản", “Tết lúa mới”…

Rằm Hạ nguyên - Rằm tháng Mười còn gọi là Lễ mừng lúa mới, Tết cơm mới là lễ hội quan trọng nhất trong hệ thống các lễ hội cổ truyền của người Việt Nam ở vùng cao. Lễ mừng lúa mới đối với đồng bào dân tộc cũng quan trọng giống như dịp Tết của người Kinh.

Sau khi vụ lúa  tháng Tám vừa gặt hái xong, công việc đồng áng cả năm bắt đầu nhẹ nhàng, thư thả. Lúa đã đầy bồ, rơm rạ đã chất thành đống khô ráo, tươm tất. Đông tiết lạnh lẽo mà lại được mùa, có lúa mới, mọi người nghĩ ngay đến ơn nghĩa của trời đất mưa thuận gió hòa, trong năm không bị lụt lội làm hư hại mùa màng; cho nên đến ngày rằm tháng Mười đem những gì đã được hu hoạch, chế tạo thức ăn theo phong tục địa phương tự ngàn xưa như: Xôi, chè, bánh ít, bánh cúng, bánh bột lọc, bánh gạo… cùng với mâm cơm dâng cúng tổ tiên, ông bà, thổ thấn, âm linh, các bác… 

Ngày rằm tháng Mười được coi như là lễ tạ ơn. Lễ tạ ơn này là một trong tứ trọng ân của Phật giáo mà đức Phật đã dạy khi Ngài còn tại thế. Sau khi cúng tạ ơn, cả gia đình sum họp quanh bếp lửa hồng của mùa đông giá rét với một bữa cơm đoàn tụ, ấm cúng. Ngày Rằm tháng Mười ai ai cũng đều thu hoạch được thực phẩm trong vụ tháng Tám do đó mọi nhà đều cúng lễ tạ ơn 

Còn nói về vua Hạ Vũ  là một vị vua huyền thoại cổ đại nổi tiếng với về việc chống lũ, xác lập chế độ cha truyền con nối bằng cách thành lập nhà Hạ và nhân cách đạo đức ngay thẳng của mình. Tên khai sinh của ông là Tự Văn Mệnh thường được gọi là Đại Vũ. Rất ít hồ sơ ghi chép về sự trị vì của ông trong của lịch sử. Bởi vì điều này, phần lớn các thông tin về cuộc sống và triều đại của ông xuất phát từ các câu chuyện truyền miệng và những câu chuyện đó đến từ các vùng khác nhau. Vua Hạ Vũ sau khi băng hà được vinh danh với tên gọi "Đại". Đạo giáo tôn ông là Thủy Quan Đại Đế, thần đản là ngày Tết Hạ Nguyên.

Văn khấn cúng Rằm tháng 10 

Cúng rằm tháng 10 cũng không quá cầu kỳ, gia chủ chỉ cần chuẩn bị nhang đèn, hoa tươi, trái cây để dâng lên Thần Linh. Nếu có điều kiện hơn thì có thể chuẩn bị mâm cúng chay hoặc cúng mặn tùy tâm.

Kết luận: Hy vọng qua bài viết này, bạn sẽ biết được rằm tháng 10 là ngày gì, ý nghĩa và cách cúng rằm tháng 10 đúng. Cảm ơn bạn đã theo dõi bài, rất mong bài viết sẽ hữu ích đến bạn.