Phân biệt các loại khoai ở Việt Nam phổ biến có thể bạn chưa biết?

Các loại khoai là một trong những nguồn thực phẩm quen thuộc và phổ biến ở Việt Nam. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách phân biệt hết tất cả các giống khoai khác nhau một cách chính xác và dễ dàng. Bài viết này sẽ giới thiệu cho bạn những đặc điểm nhận dạng cơ bản của những loại khoai phổ biến nhất ở Việt Nam, cũng như bảo quản chúng được lâu dài.

Việt Nam có những loại khoai phổ biến nào?

Việt Nam là một quốc gia có nền nông nghiệp phát triển, trong đó khoai là một trong những loại cây trồng quan trọng. Khoai có nhiều loại khác nhau, nhưng phổ biến nhất là khoai lang, khoai tây, khoai môn và khoai sọ. Mỗi loại khoai có đặc điểm và công dụng riêng, cũng như cách chế biến khác nhau. Dưới đây sẽ là cách phân biệt một số loại phổ biến nhất.

Hướng dẫn cách phân biệt các loại khoai

1. Khoai mỡ

Khoai mỡ là một loại củ có nguồn gốc từ Nam Mỹ, được trồng rộng rãi ở nhiều nước nhiệt đới và cận nhiệt đới. Khoai mỡ có hình dạng tròn, vỏ màu nâu sẫm, thịt màu tím, khi sờ vào cảm thấy được độ nhớt. Loại khoai này có vị ngọt, béo và giàu tinh bột, chất xơ và vitamin C. 

Khoai mỡ có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon, cũng là nguyên liệu làm bánh và chè trong ẩm thực Việt Nam.

2. Khoai sọ

Khoai sọ, hay còn gọi là khoai lang sọ, là một trong các loại khoai phổ biến tại Việt Nam. Đặc trưng bởi hình dáng tròn, vỏ nâu, ruột trắng và có phần nổi bật giống như sọ người, khoai sọ thường có vị ngọt, thơm, là lựa chọn ưa thích trong bếp Việt. 

Đây là một loại khoai mang lại sự độc đáo và dinh dưỡng cho bữa ăn, thường xuất hiện trong các món chả, xôi, hay nấu canh. Sự kết hợp giữa hương vị đặc trưng và hình dáng độc đáo của khoai sọ tạo nên sự phong phú trong thực đơn ẩm thực Việt Nam.

3. Khoai từ

Loại khoai củ nhỏ này, hay còn được biết đến là củ từ, đặc trưng với hình dáng không đồng đều, có thể là hình tròn hoặc dạng dài. Với vỏ màu nâu nhạt và nhiều rễ con mọc xung quanh, bên trong, ruột khoai từ có màu trắng hoặc vàng nhạt. Vị ngọt và sự giàu nước là đặc điểm nổi bật của khoai từ, thường được sử dụng bằng cách luộc chín để ăn trực tiếp hoặc dùng trong việc nấu canh xương, tạo nên một sự kết hợp ngon miệng và dinh dưỡng.

4. Các loại khoai lang

Khoai lang là một loại cây củ có nguồn gốc từ châu Mỹ, được trồng rộng rãi ở nhiều nơi trên thế giới. Khoai lang có nhiều loại khác nhau, có thể phân biệt theo màu sắc của vỏ và thịt củ. Một số loại khoai lang phổ biến ở Việt Nam là:

Khoai lang vàng

Khoai lang vàng có ruột màu vàng hoặc cam, khác biệt so với khoai lang trắng với hàm lượng đường cao và tinh bột thấp, tạo nên vị ngọt dễ ăn. Khi nướng, ruột khoai lang vàng trở nên mềm mịn, ngọt hoặc khô bở, lan tỏa hương thơm hấp dẫn.

Ngoài ra, khoai lang vàng là nguồn carotenoid lớn, Beta-carotene khi tiêu thụ chuyển hóa thành vitamin A hỗ trợ bảo vệ thị lực và ngăn chặn tình trạng thiếu hụt vitamin A. Alpha-carotene cũng có trong khoai lang vàng giúp ngăn chặn các bệnh tim mạch và ung thư theo đánh giá của các chuyên gia sức khỏe.

Khoai lang vàng thường được trồng nhiều ở Gia Lai, đặc biệt với giống khoai Lệ Cần, có giá dao động từ 25.000 - 30.000 đồng/kg.

Khoai lang tím

Khoai lang tím thì có phần vỏ và ruột đều màu tím. Trong loại khoai này, có hàm lượng Anthocyanin đặc biệt cao, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Anthocyanin, là chất chống oxy hóa mạnh mẽ, không chỉ giúp ngăn chặn quá trình lão hóa do tuổi tác mà còn tăng cường hệ miễn dịch, ổn định cholesterol trong máu để duy trì huyết áp và ngăn chặn các vấn đề tim mạch.

Hơn nữa, Anthocyanin chống lại tác động có hại của gốc tự do, có vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn sự phát triển của bệnh ung thư và hỗ trợ sức khỏe mắt. Cùng với đó, flavonoid trong Anthocyanin giúp bảo vệ cơ thể trước nguy cơ xơ vữa động mạch, tai biến mạch máu và ngăn chặn các tình trạng xuất huyết như xuất huyết tử cung sau sinh, chảy máu cam, và ho ra máu.

Loại khoai lang tím phổ biến nhất tại Việt Nam chính là khoai lang Bình Tân, với mức giá dao động từ 30.000 đến 50.000 đồng/kg.

Khoai lang trắng

Trong số các loại khoai lang, khoai lang trắng đặc biệt nổi bật với hàm lượng tinh bột cao nhất, khoảng 25%, bao gồm các loại đường như fructose, glucose, và sucrose. Tuy nhiên, do hàm lượng protein khá thấp, loại khoai này không mang lại vị ngọt và hương thơm hấp dẫn như các loại khác. Do đó, thường thì khoai lang trắng ít được sử dụng trực tiếp trong ẩm thực mà thường được chọn làm nguyên liệu nấu rượu hoặc là thức ăn cho gia súc và gia cầm.

Khoai lang mật

Tương tự như khoai lang vàng, khoai lang mật có chứa ít tinh bột, nhưng lại đặc trưng với hàm lượng đường cao, tạo nên hương vị đặc biệt ngọt ngào. Khi nướng, ruột khoai lang mật thường mềm nhũn, đậm đà và ngọt nước, khác biệt hoàn toàn so với sự khô ráo của khoai lang vàng.

Loại khoai này thường được trồng phổ biến ở các vùng như Gia Viễn - Ninh Bình, Đà Lạt,... Giá của khoai lang mật thường dao động từ khoảng 25.000 - 35.000 đồng/kg trên thị trường.

5. Các loại khoai môn

Khoai môn là một loại cây củ có nguồn gốc từ châu Á, được trồng rộng rãi ở nhiều nơi trên thế giới. Khoai môn có thể ăn được cả lá và củ, có nhiều chất dinh dưỡng và lợi ích sức khỏe. 

Khoai môn trắng

Khoai môn trắng, hay còn được gọi là khoai môn ngọt, có ruột màu trắng, vỏ nâu sậm với nhiều vết vân ngang tím. Loại khoai này chứa đầy chất xơ, chất đạm, cũng như vitamin A, B, C, E, giúp chậm quá trình lão hóa, tăng sức đề kháng, hỗ trợ thị lực và ngăn ngừa bệnh huyết áp, tim mạch.

Với những lợi ích tuyệt vời, khoai môn trắng thường được sử dụng trong thực đơn gia đình để chế biến thành các món xào, hấp, súp, hoặc canh. Giá cả cho loại khoai này thường dao động từ 40.000 đến 55.000 đồng/kg.

Khoai môn sáp vàng

Khoai môn sáp vàng có vỏ màu nâu sậm, trong khi ruột khoai tỏa sáng với màu vàng nhạt tự nhiên. Tên gọi "khoai môn sáp vàng" xuất phát từ vị ngọt bùi và độ dẻo quánh như sáp của phần thịt khoai khi nấu chín. Chính những đặc điểm này làm cho loại khoai này trở thành lựa chọn hàng đầu trong việc làm món chè, nấu canh, súp, cà ri hoặc đơn giản chỉ là luộc chín để ăn với đường, tạo nên hương vị thơm ngon đặc trưng mà không loại khoai nào sánh kịp.

Với giá thành hợp lý, khoai môn sáp vàng thường chỉ có khoảng từ 15.000 - 25.000 đồng/kg, là một lựa chọn kinh tế và ngon miệng cho bữa ăn đa dạng hàng ngày.

Khoai môn tím

Khoai môn tím có lớp vỏ màu nâu sậm và ruột màu tím đặc trưng. Đây là sản phẩm nông sản sạch chủ yếu được trồng tại Đà Lạt và Yên Bái. Loại khoai này chứa đựng nhiều chất dinh dưỡng quan trọng như chất đạm, kali, vitamin A, B, C, E... hỗ trợ hiệu quả cho hệ tiêu hoá, bảo vệ thị lực, ngăn chặn quá trình lão hoá và có tác dụng giảm cân hiệu quả.

Khoai môn tím thường được dùng để nấu canh, hầm xương đến súp, cũng như là nguyên liệu chính để chế biến các món bánh hay trà sữa sáng tạo. Giá trị của loại khoai này thường dao động trong khoảng từ 15.000 đến 35.000 đồng/kg.

6. Các loại khoai tây 

Khoai tây là một loại cây củ có nguồn gốc từ Nam Mỹ, được trồng rộng rãi trên khắp thế giới vì giá trị dinh dưỡng và hương vị của nó.

Khoai tây vàng

Khoai tây vàng, hình dáng bầu dục hoặc tròn, với vỏ mỏng màu nâu nhạt. Ruột khoai tây vàng, màu vàng nhạt, thường được sử dụng cho các món chiên, hầm xương, hoặc xào.

Ngoài ra, khoai tây vàng còn chứa nhiều dưỡng chất như chất xơ, kali, vitamin C, B6,... hỗ trợ điều trị táo bón, mụn viêm, phù mặt, viêm loét dạ dày, và giảm sỏi thận. Không chỉ thế, loại khoai này còn giúp làm giảm nếp nhăn, chống trầm cảm, có lợi cho người tiểu đường và hiệu quả trong việc chữa bỏng.

Với mức giá dao động từ 30.000 - 45.000 đồng/kg, khoai tây vàng trở thành một lựa chọn hữu ích, kết hợp giữa hương vị ngon miệng và lợi ích sức khỏe.

Khoai tây tím

Khoai tây tím có lớp vỏ màu tím đậm, gần như chuyển sang màu đen, và phần ruột bên trong màu tím nhạt. Khoai tây tím có vị hơi ngọt và bùi, thường được sử dụng để làm màu cho các món canh, hầm, súp,...

Không chỉ là nguồn màu sắc hấp dẫn, khoai tây tím còn chứa nhiều thành phần bổ ích cho sức khỏe. Hàm lượng chất béo lành, chất xơ, chất đạm, vitamin C và B6 giúp cân bằng huyết áp, bảo vệ tế bào cơ thể khỏi tác động của gốc tự do và ngăn ngừa bệnh ung thư hiệu quả.

Trên thị trường, giá của khoai tây tím dao động khoảng từ 30.000 - 50.000 đồng/kg. Điều này làm cho khoai tây tím trở thành một lựa chọn hấp dẫn không chỉ về mặt hương vị mà còn về lợi ích cho sức khỏe.

7. Khoai mì (sắn)

Khoai mì là một loại cây củ có nguồn gốc từ Nam Mỹ, được trồng rộng rãi ở nhiều nước nhiệt đới và cận nhiệt đới. Khoai mì có hình dạng trụ, vỏ nâu sẫm, thịt trắng hoặc vàng nhạt. Khoai mì có nhiều công dụng trong ẩm thực và y học. Khoai mì có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon, như khoai mì luộc, khoai mì chiên, khoai mì hấp, bánh khoai mì, chè khoai mì... Khoai mì cũng có tác dụng bổ sung chất dinh dưỡng, chống oxy hóa, giảm đường huyết, tăng cường miễn dịch và làm đẹp da.

8. Khoai mài (củ mài)

Củ khoai mài có hình dáng thuôn dài, lớp vỏ màu nâu vàng và xuất hiện nhiều chấm đen cùng một ít rễ con bám xung quanh, ruột màu trắng ngà. Vì phần thịt của loại khoai này ít xơ mà lại rất ngọt nên thường đem đi để chế biến thành món xào, món canh hoặc luộc chín.

9. Khoai sâm (củ sâm đất)

Ngày nay, khoai sâm đất đang trở thành một lựa chọn phổ biến nhờ vào sự giàu chất dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe. Hình dáng của khoai này tương đối giống với khoai lang, với ruột có thể có màu vàng nhạt hoặc trắng. Tên gọi "khoai sâm đất" xuất phát từ mùi hương thoang thoảng như sâm khi củ khoai được luộc, kèm theo vị dẻo ngọt và thanh mát.

Khoai sâm đất thường được sử dụng bằng cách luộc chín để ăn trực tiếp hoặc làm nguyên liệu cho nấu canh xương. Giá trị của loại khoai này thường dao động từ 30.000 - 50.000 đồng/kg, tùy thuộc vào thị trường và nguồn cung cầu.

10. Khoai đao (dong riềng)

Củ khoai này được đặt tên là "dong riềng" do hình dáng của nó rất giống với củ riềng. Củ khoai dong riềng thường nhỏ, với phần vỏ mang màu đỏ tía và phần ruột có màu trắng. Do ruột khoai có cấu trúc xơ, thường chỉ sử dụng làm nguyên liệu chính cho quá trình sản xuất miến dong.

11. Khoai dong trắng (củ dong)

Khoai dong trắng có vỏ nâu, phần thịt màu trắng và chứa nhiều xơ. Mặc dù có lượng xơ tương đối nhiều như khoai dong riềng, nhưng khoai dong trắng lại có hương vị bở và ngọt thanh mát hơn. Do đặc tính này, ngoài việc sử dụng trong sản xuất miến, khoai dong trắng còn thường được luộc chín để ăn, tạo nên một trải nghiệm ẩm thực ngon miệng và dễ chịu.

12. Khoai sắn dây (củ sắn dây)

Khoai sắn dây, được nhận biết qua thân dài và vỏ màu nâu nhạt, có ruột màu trắng sáng. Với đặc tính bở và giàu chất xơ, ruột khoai sắn dây thường được chế biến thành bột sắn dây. Trong lĩnh vực y học cổ truyền, bột sắn dây được biết đến với nhiều công dụng lợi ích cho sức khỏe, như giải nhiệt, giải độc, hỗ trợ điều trị các vấn đề về đau bao tử, cũng như có tác dụng tốt cho đường tiêu hoá và làm đẹp.

Bằng cách nhìn vào hình dạng, màu sắc, kích thước và đặc tính của từng loại khoai, chúng ta có thể dễ dàng nhận biết và lựa chọn cho mình những củ khoai ngon và bổ dưỡng. Hy vọng bài viết này Chanh Tươi Review đã giúp cho các bạn dễ dàng phân biệt và chọn mua các loại khoai. Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết này đến hết.