Đá khô là gì? Ứng dụng như thế nào? Đặc điểm, công dụng và cách dùng

Đá khô có rất nhiều lợi ích trong cuộc sống hàng ngày và công nghiệp sản xuất. Thế nhưng chắc hẳn với nhiều người đây còn là một khái niệm khá mới mẻ. Để giúp bạn hiểu rõ hơn về loại đá này hãy cùng tìm hiểu chi tiết hơn ở bài viết dưới đây nhé.

A. Đá khô là gì?

Đá khô còn được gọi là đá khói, băng khô, đá CO2, đây là một dạng rắn của Carbon Dioxide và thường được sử dụng hàng ngày như một chất làm mát bảo quản thực phẩm.

Băng khô này sẽ không bị nóng chảy ở áp suất thường mà trực tiếp thăng hoa thành khí ở nhiệt độ -78,5 độ C. Vì nước đá khô này lạnh hơn rất nhiều so với đá lạnh thông thường nên thường được dùng như một chất làm mát trong một số thiết bị hoặc bảo quản thực phẩm,...

Được sản xuất từ sản phẩm của các loại khí thải trong quá trình sản xuất hoặc tinh chế các sản phẩm khác. Tại các nước đang phát triển cần hạn chế thải CO2 nên trong một số ngành sản xuất khí này sẽ được dùng làm nguyên liệu sản xuất đá khô.

Quy trình sản xuất Toàn bộ quá trình sản xuất được thực hiện theo từng bước như sau :

• Bước 1 : Nén và hóa lỏng CO2 ở áp suất 870 lb tại nhiệt độ phòng
• Bước 2 : Đúc đá khô từ CO2 lỏng, khi đạt đến nhiệt độ -78,3 độ khí này sẽ chuyển sang thể rắn và được cho vào khuôn.
• Bước 3 : Nén đá vừa thu được, thông thường khối đá thành phẩm sẽ rộng khoảng 61cm, cao 2cm và đạt trọng lượng 100kg.
• Bước 4 : Cắt nhỏ đá thành 4 phần bằng nhau có trọng lượng khoảng 25kg
• Bước 5 : Bảo quản trong nơi có độ lạnh thích hợp để hạn chế tối đa mức độ thăng hoa của đá.

B. Công dụng của đá khô trong cuộc sống hằng ngày

Nhiều người rất ưa chuộng băng khô này hơn là đá lạnh thông thường bởi giá thành không quá đắt nhưng độ giữ lạnh lại hiệu quả hơn nhiều so với đá được làm từ nước thông thường.

Dùng trong thiết bị làm mát

Đá khô thường được sử dụng trong các loại quạt điều hòa, quạt phun sương để làm mát không khí, giúp tạo ra làn không khí mát lạnh hơn so với những loại quạt hơi nước hay quạt thông thường.

Tuy nhiên, khi sử dụng loại đá này bạn chỉ nên dùng với những dòng quạt có tính năng đi kèm chứ không được lạm dụng cho các thiết bị làm mát khác do sẽ mang hơi nước và ẩm không tốt cho sức khỏe khi sử dụng.

Làm lạnh thực phẩm

Do khả năng tan chậm hơn ở môi trường ngoài thậm chí là không tan cho nên băng khô thường được dùng để ướp kem hay bảo quản rau củ, hải sản lâu hơn nhất là khi xuất khẩu. Khi đá thăng hoa sẽ thành khí CO2 bao bọc thực phẩm tránh vi khuẩn và nấm mốc xâm nhập gây hại cho sức khỏe khi sử dụng.

Đá khô có độ lạnh sâu như vậy sẽ ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn nên dùng cho bảo quản hạt giống, ngũ cốc rất tốt.

Ngoài ra, trong y học loại đá này còn được dùng để bảo quản vaccine, các vật mẫu sinh học hoặc tế bào sống dùng trong hiến tạng đặc biệt là bảo quản thi hài,...

Phục vụ trong công nghiệp

Trong các nhà máy, xí nghiệp sản xuất người ta thường sử dụng đá khô để làm sạch bụi bẩn, các vết dầu mỡ hoặc sơn trên bề mặt máy móc. Cách làm này sẽ tiết kiệm cho doanh nghiệp khá nhiều chi phí vệ sinh đồng thời không mất nhiều thời gian tháo lắp mà còn thân thiện với môi trường nữa.

Một ứng dụng khác của đá CO2 là phục hồi bề mặt kim loại khi bị móp, méo hoặc các vết lõm do va chạm nhỏ ở các xe ô tô rất hiệu quả. Như vậy người sử dụng sẽ phải bỏ chi phí rất thấp và cũng an toàn hơn khi dùng tiếp những lần sau.

Ngoài ra, loại đá này được dùng trong việc loại bỏ dư lượng thực phẩm, chất thải, chất gây ô nhiễm. sơn, dầu hay màng sinh học trong các lĩnh vực khác nhau. Là một chất khí không gây độc, vừa có nhiều tác dụng phục vụ công việc, vừa tiết kiệm chi phí và có thể lưu trữ tại nơi làm việc nên thực sự đây chính là giải pháp hữu hiệu trong sản xuất đấy.

Sử dụng trong ngành giải trí, tiệc cưới

Chắc bạn đã từng thấy ca sĩ hát trên sân khấu đầy khói hay khi cô dâu chú rể rót rượu hỉ sẽ xuất hiện một chút khói đúng không, đó đều nhờ đến băng khô cả đấy.

Chỉ cần một chút nước rưới lên phía trên, tảng băng khô sẽ nhanh chóng hóa hơi và tạo nên một làn sương mù màu trắng bay sát mặt đất.

Người ta thường sử dụng cách làm khói này ở sân khấu, vũ trường hoặc đám cưới để tiết kiệm chi phí và tạo cảm giác huyền ảo đẹp mặt.

Thu nhỏ các trục kim loại

Các ống lót trục bằng đồng thau hoặc kim loại thường sẽ dùng băng khô để khiến chúng co lại sao cho khớp với kích thước của lỗ trục. Khi các ống lót đó ấm trở lại chúng sẽ nở ra và khít hoàn toàn với các kim loại có kích thước lớn hơn.

C. Những tác hại của đá khô có thể gặp phải

Mặc dù hữu ích trong đời sống hàng ngày thế nhưng không có nghĩa loại đá này an toàn tuyệt đối khi sử dụng. Một số tác hại sau đây rất dễ gặp phải nếu bạn không chú ý có thể ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của chính mình.

1. Hiện tượng tê cóng do đá khô

Như bạn đã biết loại đá này ít tan trong môi trường ngoài chính vì thế nó rất lạnh và lạnh hơn đá thông thường. Do đó nếu tiếp xúc với da tay có thể sẽ tiêu diệt các tế bào trên da khiến bạn bị bỏng với thời gian tiếp xúc rất ngắn, chỉ vài giây thôi. Hãy dùng kẹp hoặc găng tay khi xử lý đá trong công việc để tránh tổn thương cho chính mình nhé.

2. Đá khô có thể gây hiện tượng ngạt thở

Khi bốc hơi, băng khô sẽ tạo thành khí carbon dioxide, tuy loại khí này không gây độc hại cho sức khỏe con người thế nhưng nó có thể làm thay đổi tính chất hóa học của không khí. Nếu ở trong không gian kín thiếu oxy khí CO2 này sẽ chìm xuống sàn, nồng độ tăng lên có thể gây ngạt thở ảnh hưởng đến sức khỏe và tính mạng nhất là đối với trẻ em.

3. Tác hại của đá khô có thể gây nên nguy cơ nổ

Mặc dù loại đá này không gây cháy nổ nhưng lại tạo ra áp suất khi chuyển từ trạng thái rắn sang khí. Nếu đặt loại đá này ở thùng quá kín không thể thoát khí ra sẽ gây nên nguy cơ vỡ thùng hoặc thùng bị bật nắp khi bạn vừa mở. Lúc đó bạn có thể sẽ bị ảnh hưởng thính giác hoặc da bị tổn thương khi tiếp xúc trực tiếp với đá bám tại thùng đựng.

Để tránh tình huống này xảy ra bạn không nên cho đá khô vào chai, lọ hoặc thiết bị làm mát đóng quá kín. Hãy bọc trong túi giấy rồi để trong tủ lạnh hoặc thiết bị làm lạnh có kẽ hở nhé.

D. Loại đá khô dùng trong máy làm mát

Đá khô dùng trong các thiết bị làm mát là hỗn hợp gel đá khô và nước. Khi hòa với nước gel đá này sẽ tạo thành một hỗn hợp có độ kết dính tự nhiên. Loại này có thể giữ lạnh ở nhiệt độ thấp hơn hẳn đá lạnh thông thường và hạn chế tối đa sự tan chảy trong quá trình bảo quản.

Đặc điểm của băng khô dùng trong máy làm mát bao gồm:

Phần hộp đựng được làm từ nhựa cứng có tác dụng bảo vệ hỗn hợp đá ở dạng lỏng Gel trong hộp được làm từ hóa chất an toàn với thực phẩm, được kiểm chứng và cấp phép theo TCVN không gây hại cho sức khỏe con người.

Công dụng của đá khô chính là hỗ trợ quá trình làm mát cho các thiết bị giúp làm lạnh sâu hơn. Khi sử dụng đá khô luồng gió thổi ra sẽ giảm 2-3 độ so với chỉ sử dụng chế độ làm mát bình thường. Nhờ vậy mà không khí sẽ được làm mát hơn nhờ khả năng làm lạnh sâu và lâu của loại đá này.

Sử dụng đá khô cho máy làm mát như thế nào?

Gel băng khô dùng trong máy làm mát thường được bịt kín trong hộp nhựa, khi mua về bạn chỉ cần cho thêm nước vào trong hộp, đậy nắp lại và để trong tủ lạnh để chúng đông cứng lại. Khi mang ra sử dụng bạn chỉ cần cho vào ngăn chứa đá khô hoặc cho trực tiếp vào thùng chứa nước nếu máy làm mát không có khay đá riêng biệt.

Thông thường loại đá này sẽ hết lạnh sau 5-8 tiếng sử dụng tùy vào nhiệt độ môi trường và tốc độ hoạt động của thiết bị. Bình gel đá này có thể tái sử dụng nhiều lần bằng cách cho vào tủ đá làm lạnh nên sẽ tiết kiệm nhiều chi phí cho bạn vào mùa hè đấy.

Tuy cách sử dụng dễ dàng thế nhưng bạn cũng cần lưu ý một số vấn đề như sau:

Đối với đá khô nguyên chất

Một trong những nguy hiểm mà loại đá này có thể gây ra chính là gây bỏng lạnh cho nên bạn không được tiếp xúc trực tiếp với đá khô, cũng khô được bảo quản trong bình kín sẽ rất dễ gây nổ bình.

Tuyệt đối không ăn và để xa tầm tay của trẻ em để tránh những nguy hiểm xảy ra nếu bé vô tình chạm phải hoặc nuốt phải đá.

Đối với gel đá khô

Dù được bảo quản trong hộp và nhiệt độ không quá thấp như băng khô nguyên chất thế nhưng bạn vẫn cần tránh cho trẻ em tiếp xúc gần với chúng đồng thời hạn chế tác động mạnh làm vỡ hộp, đá có thể sẽ bắn vào mắt gây tổn thương mắt.

Tuyệt đối không được làm nứt hoặc làm bể hộp đựng đá bởi khi đó gel trong đá sẽ chảy ra ngoài, bám dính vào máy làm giảm hoặc mất tác dụng làm lạnh.

Nếu lỡ gặp trường hợp này hãy thay thế đá mới để đạt hiệu quả và an toàn hơn.

Liều lượng sử dụng

Đối với thiết bị có kích thước nhỏ bạn chỉ cần một túi gel đá khô là đủ để sử dụng cho 1 buổi tối còn máy có cỡ lớn hơn hãy sử dụng 2 túi. Đừng quá làm dụng nếu không thật cần thiết để tránh bị khô da và có thể ngạt thở nếu trong phòng kín nhé.

Trên đây là những thông tin chi tiết bạn cần nắm rõ trước khi sử dụng đá khô cho nhu cầu hàng ngày. Hi vọng với chia sẻ này của mình sẽ giúp bạn an toàn hơn khi sử dụng.