Azelaic acid có đẩy mụn không? Sự thật bạn cần biết

Azelaic acid có đẩy mụn không? Đây là câu hỏi khiến rất nhiều người dùng băn khoăn khi bắt đầu sử dụng hoạt chất này trong chu trình chăm sóc da. Với danh tiếng là một thành phần dịu nhẹ, vừa trị mụn, vừa làm sáng da, Azelaic acid được khuyên dùng cho cả những làn da nhạy cảm. Thế nhưng, không ít trường hợp ghi nhận tình trạng nổi mụn li ti trong vài tuần đầu sử dụng - khiến người dùng lo lắng không biết mình đang đẩy mụn (purging) hay bị kích ứng (breakout).

Để giải đáp chính xác, hãy cùng tìm hiểu rõ hơn về cơ chế hoạt động của Azelaic acid, khả năng gây đẩy mụn có thật không và cách phân biệt các phản ứng da thường gặp khi sử dụng thành phần này.

Azelaic acid là gì và cơ chế hoạt động trên da

Trước khi đi vào Azelaic acid có đẩy mụn không, chúng ta cần hiểu rõ Azelaic acid là hoạt chất gì và vì sao nó được ứng dụng rộng rãi trong trị mụn và làm sáng da.

Azelaic acid là một axit dicarboxylic tự nhiên, được tìm thấy trong ngũ cốc như lúa mì, lúa mạch và đại mạch. Trong mỹ phẩm, Azelaic acid thường có mặt ở nồng độ 10% đến 20%, nổi bật với các công dụng như:

• Làm sạch lỗ chân lông, ức chế vi khuẩn Cutibacterium acnes - tác nhân chính gây mụn
• Giảm viêm, đỏ do mụn trứng cá và rosacea
• Làm sáng da, mờ vết thâm sau mụn
• Tẩy tế bào chết nhẹ, điều hòa quá trình sừng hóa trong nang lông

Từ đây, có thể thấy Azelaic acid tác động trực tiếp vào lỗ chân lông - yếu tố có thể liên quan đến cơ chế đẩy mụn.

Azelaic acid có đẩy mụn không? Câu trả lời: Có thể - nhưng nhẹ và không kéo dài

Không ít người dùng phản ánh tình trạng da nổi mụn lấm tấm sau vài ngày đến vài tuần dùng Azelaic acid, đặc biệt là mụn đầu trắng, mụn li ti hoặc mụn viêm nhỏ. Điều này làm dấy lên câu hỏi: Liệu đó có phải là “purging” hay là kích ứng?

Purging (đẩy mụn) xảy ra khi một hoạt chất làm tăng tốc độ tái tạo tế bào da, khiến các nhân mụn ẩn được "đẩy lên bề mặt" sớm hơn bình thường. Vì Azelaic acid có khả năng tẩy tế bào chết nhẹ, nó hoàn toàn có thể gây ra đẩy mụn ở một số người - nhất là những ai có sẵn mụn ẩn dưới da.

Tuy nhiên, so với các hoạt chất mạnh như retinol, tretinoin hay BHA, thì mức độ purging do Azelaic acid gây ra rất nhẹ và không phổ biến, thường chỉ xảy ra trong 2-4 tuần đầu sử dụng và sau đó được cải thiện rõ rệt.

Dẫn chứng khoa học cho hiện tượng đẩy mụn do Azelaic acid

Nếu bạn cần thêm bằng chứng để an tâm hơn, khoa học đã có câu trả lời.

Nghiên cứu được đăng tải trên Journal of the American Academy of Dermatology (1996) cho thấy:

"Khi sử dụng Azelaic acid 20% để điều trị mụn, một số bệnh nhân có thể gặp tình trạng xấu đi tạm thời trong vài tuần đầu, nhưng không cần ngừng điều trị vì các triệu chứng cải thiện rõ rệt sau đó."

Tương tự, nghiên cứu đăng trên Cutis (1989) cũng ghi nhận:

"Azelaic acid có thể gây phản ứng đẩy mụn giống như tretinoin, nhưng mức độ nhẹ hơn và thường không kéo dài."

Từ đó có thể khẳng định: Azelaic acid có thể gây đẩy mụn, nhưng là dạng nhẹ, không đáng lo ngại và thường là tín hiệu cho thấy hoạt chất đang hoạt động hiệu quả dưới da.

Làm sao phân biệt đẩy mụn và kích ứng khi dùng Azelaic acid?

Khi thấy mụn mới xuất hiện sau khi dùng sản phẩm chứa Azelaic acid, bạn cần quan sát kỹ để phân biệt đẩy mụn (purging) và kích ứng (breakout) - vì hai tình trạng này nhìn thì giống nhau nhưng hướng xử lý hoàn toàn khác nhau.

Nếu tình trạng mụn kéo dài hơn 4-6 tuần, lan rộng và gây đau rát nghiêm trọng, bạn nên ngừng sử dụng và tham khảo ý kiến bác sĩ da liễu.

Hướng dẫn sử dụng Azelaic acid đúng cách để hạn chế đẩy mụn

Nếu bạn là người mới bắt đầu dùng Azelaic acid và lo ngại về hiện tượng purging, dưới đây là một số lời khuyên giúp giảm thiểu nguy cơ và tối ưu hiệu quả:

• Bắt đầu với tần suất thấp: Dùng 2-3 lần/tuần trong tuần đầu, sau đó tăng dần nếu da không phản ứng tiêu cực.
• Kết hợp dưỡng ẩm phục hồi: Giúp da khỏe hơn và hạn chế kích ứng.
• Không dùng kèm quá nhiều treatment mạnh cùng lúc: Tránh dùng đồng thời Azelaic acid với BHA, retinoids ở những tuần đầu tiên.
• Dùng vào buổi tối: Để tránh tác động từ ánh nắng, đặc biệt nếu bạn dùng sản phẩm có nồng độ cao (15-20%).
• Kiên nhẫn: Nếu có đẩy mụn nhẹ, hãy kiên trì ít nhất 6-8 tuần để đánh giá hiệu quả thực sự.

Tổng kết

Azelaic acid có khả năng đẩy mụn nhẹ, đặc biệt trong giai đoạn đầu sử dụng, khi làn da bắt đầu thích nghi và hoạt chất bắt đầu "dọn dẹp" lỗ chân lông. Tuy nhiên, mức độ đẩy mụn thường không nghiêm trọng, không lan rộng và sẽ cải thiện dần theo thời gian. Đây không phải là dấu hiệu thất bại, mà là quá trình điều chỉnh tự nhiên của da.

Nếu bạn đang tìm một hoạt chất trị mụn lành tính, có thể dùng được cả khi da nhạy cảm, Azelaic acid là một lựa chọn an toàn đáng thử. Chỉ cần bạn hiểu cách hoạt động của nó và sử dụng đúng cách, kết quả sẽ khiến bạn bất ngờ.

Tài liệu tham khảo (References):

1. Thiboutot, D., Gollnick, H., Bettoli, V., et al. (2009). New insights into the management of acne: an update from the Global Alliance to Improve Outcomes in Acne. Journal of the American Academy of Dermatology, 60(5), S1-S50.
2. Nazzaro-Porro, M., Passi, S., Picardo, M., Breathnach, A. S. (1983). Azelaic acid in the treatment of acne. Cutis, 32(6), 729-732.
3. Fitton, A., Goa, K. L. (1991). Azelaic acid: a review of its pharmacological properties and therapeutic efficacy in acne and hyperpigmentary skin disorders. Drugs, 41(5), 780-798.

Hy vọng bài viết đã giải đáp toàn bộ thắc mắc về Azelaic acid có đẩy mụn không cho mọi người.