Cúng tất niên: Mâm cúng, bài cúng, cách cúng đúng chuẩn phong tục

Cúng tất niên là một nghi thức nhằm ghi nhận việc kết thúc một năm và chuẩn bị bước sang năm mới, tùy vào phong tục tập quán ở mỗi vùng, việc cúng tất niên diễ ra ở mỗi miền cũng có sự khác nhau. Trong bài viết hôm nay, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu rõ hơn về mâm cúng tất niên? Những lưu ý trong cách bày biện cúng tất niên nhé. Để tìm hiểu xem làm thể nào để cúng tất niên bày bản và đúng cách nhất nhé

Cúng tất niên là gì? Cúng tất niên 2024 ngày nào tốt?

Cúng tất niên là một nghi thức ngày Tết, diễn ra vào những ngày cuối cùng của năm Âm lịch (thường là ngày 30 tháng Chạp nếu là năm đủ, hoặc 29 tháng Chạp nếu là năm thiếu. Một số nơi cũng có thể tổ chức cúng tất niên sớm hơn tùy thuộc vào hoàn cảnh cụ thể), nhằm ghi nhận sự kết thúc của năm cũ và chuẩn bị đón mừng năm mới.

Khi ấy, người ta chuẩn bị đồ cúng tất niên, sau đó sẽ dọn cỗ để các thành viên trong gia đình và khách mời cùng ăn. Ngày diễn ra lễ cúng tất niên chính là dịp để cả gia đình sum vầy bên mâm cơm ấm cúng, chia sẻ cho nhau những câu chuyện buồn vui đã diễn ra trong năm và nói ra những nguyện vọng trong năm mới sắp đến.

Lễ Tất niên tại gia được tiến hành vào chiều 30 Tết. Trong ngày này, người người nhà nhà đều dọn dẹp nhà cửa gọn gàng, sạch đẹp để chuẩn bị đón năm mới. Đầu tiên phải lau chùi, trang hoàng bàn thờ Phật, bàn thờ Tổ tiên với mâm ngũ quả, hương, hoa tươi, đèn nến đầy đủ. Sau đó trang hoàng nhà cửa với hoa mai, cành đào, chậu quất... Sau khi công việc chuẩn bị cho gia đình một cái Tết đầm ấm, thiêng liêng, vui vẻ hoàn tất, gia chủ phải chuẩn bị mâm cỗ cúng Tất niên.

Tại các công ty thì tùy vào sự sắp xếp của người quản lý mà lễ cúng Tất niên có thể sớm hơn nhưng nhìn chung, đa phần mọi người đều cố gắng sắp xếp để có thể cúng Tất niên trong ngày cuối cùng của năm cũ.

Các ngày cúng tất niên đẹp nhất năm 2024 bạn có thể chọn gồm:

Ngày 26 tháng Chạp (tức 5/2/2024 dương lịch), tức là ngày Kỷ Hợi, tháng Ất Sửu, năm Quý Mão. Các giờ đẹp trong ngày 26 tháng Chạp bao gồm:

• Ất Sửu (từ 1 giờ đến 3 giờ): Ngọc Đường
• Mậu Thìn (từ 7 giờ đến 9 giờ): Tư Mệnh
• Canh Ngọ (từ 11 giờ đến 13 giờ): Thanh Long
• Tân Mùi (từ 13 giờ đến 15 giờ): Minh Đường
• Giáp Tuất (từ 19 giờ đến 21 giờ): Kim Quỹ
• Ất Hợi (từ 21 giờ đến 23 giờ): Bảo Quang

Ngày 29 tháng Chạp (tức 9/2/2024 dương lịch), tức là ngày Nhâm Dần, tháng Ất Sửu, năm Quý Mão. Các giờ đẹp trong ngày 29 tháng Chạp bao gồm:

• Canh Tý (từ 23 giờ đến 1 giờ): Thanh Long
• Tân Sửu (từ 1 giờ đến 3 giờ): Minh Đường
• Giáp Thìn (từ 7 giờ đến 9 giờ): Kim Quỹ
• Ất Tị (từ 9 giờ đến 11 giờ): Bảo Quang
• Đinh Mùi (từ 13 giờ đến 15 giờ): Ngọc Đường
• Canh Tuất (từ 19 giờ đến 21 giờ): Tư Mệnh

Ngày 30 tháng Chạp (tức 9/2/2024 dương lịch), tức là ngày Quý Mão, tháng Ất Sửu, năm Quý Mão. Các giờ đẹp trong ngày 30 tháng Chạp bao gồm:

• Nhâm Tý (từ 23 giờ đến 1 giờ): Tư Mệnh
• Giáp Dần (từ 3 giờ đến 5 giờ): Thanh Long
• Ất Mão (từ 5 giờ đến 7 giờ): Minh Đường
• Mậu Ngọ (từ 11 giờ đến 13 giờ): Kim Quỹ
• Kỷ Mùi (từ 13 giờ đến 15 giờ): Bảo Quang
• Tân Dậu (từ 17 giờ đến 19 giờ): Ngọc Đường

Mâm cúng tất niên cuối năm gồm những gì?

Lễ vật cúng tất niên thường bao gồm hương, đèn, vàng mã, mâm ngũ quả và mâm cơm cúng. Mâm cơm cúng tất niên truyền thống sẽ có những món cơ bản như: Gạo, muối; trà, rượu, nước lọc; bánh kẹo; trầu cau; chè, xôi, cháo trắng; tam sên; gà luộc; heo sữa quay; bánh kẹo; bánh chưng hoặc bánh tét; chả lụa.

Ngày nay thì mâm cơm cúng tất niên đã đơn giản hơn rất nhiều, có thể thay đổi tùy thuộc vào hoàn cảnh, điều kiện của gia chủ. Ở Việt Nam, mâm cơm cúng tất niên ở mỗi vùng miền thường khác nhau, mang đậm nét đặc trưng văn hóa, phong tục ở khu vực đó.

• Ở miền Bắc: Mâm cơm tất niên thường có những món ăn như canh móng giò hầm măng, xôi gấc, bánh chưng, giò hoặc chả lụa, gà trống luộc nguyên con (hoặc thịt lợn luộc), miến nấu lòng gà, dưa hành muối, nộm, thịt đông…
• Ở miền Trung: Mâm cơm cúng tất niên gồm có giò lụa Huế, miến Huế, gà bóp rau răm, măng khô ninh, thịt lợn luộc, ram rán…
• Ở miền Nam: Mâm cơm cúng tất niên gồm có bánh tét, củ cải ngâm nước mắm, thịt lợn luộc, gỏi tôm thịt, giò chả, canh măng nấu, canh khổ qua nhồi thịt, thịt kho tàu…

Cách bày biện mâm cúng tất niên 2024

Người ta thường làm hai mâm cỗ, một mâm cúng gia tiên tại bàn thờ ở trong nhà và một mâm cúng trời, đất ở khoảng sân trước nhà. Mỗi mâm cỗ cũng được chuẩn bị tùy theo điều kiện kinh tế của gia đình, hay còn gọi là “tùy tiền mãi lễ”. Không nên quá lãng phí mà nên “lễ bạc lòng thành” thì thần linh sẽ chứng giám.

Cách trang trí và sắp đặt bàn thờ của mỗi gia đình là khác nhau nhưng phải luôn thật trang nghiêm, ấm cúng. Lễ vật cúng Tất niên cơ bản vẫn phải có đầy đủ hương và đèn bởi: Hương là tượng trưng cho tinh tú, là sự kết nối giữa âm và dương, đèn tượng trưng cho Mặt Trăng, Mặt Trời (do đó luôn phải có 2 cây đèn ở hai bên bàn thờ). Sau đó thì tùy theo văn hóa tín ngưỡng của mỗi gia đình và mỗi vùng miền mà có thêm những vật phụ khác như: Mâm ngũ quả, hoa tươi, giấy tiền, vàng mã, trầu cau, trà, rượu, bánh chưng và mâm cỗ thức ăn (chay hoặc mặn).

Gia chủ cần phải chú ý về cách bố trí bàn cúng Tất niên. Thông thường, mâm ngũ quả, hương hoa, giấy tiền sẽ được đặt trên bàn thờ và sẽ thờ suốt Tết. Mâm cỗ mặn được đặt ở bàn thờ phụ hoặc trên một chiếc bàn nhỏ chữ nhật thấp hơn đặt trước bàn thờ chính.

Bài văn khấn tất niên chuẩn nhất 2024

Dưới đây là bài cúng tất tiên được trích từ Văn khấn cổ truyền Việt Nam - NXB Văn hóa - Thông tin mời các bạn tham khảo

Các câu hỏi thường gặp khi chuẩn bị lễ cúng tất niên cuối năm 2024

Trên đây là những thông tin về cúng tất niên mà chúng tôi muốn chia sẻ đến bạn. Hy vọng bài viết của chúng tôi sẽ mang đến những thông tin hữu ích cho bạn.