Mâm cúng giao thừa cần chuẩn bị những gì? Cách cúng chuẩn nhất

Chanh Tươi Review 07 tháng 02, 2024 - 09:14 (GMT +07)   Mâm cúng giao thừa cần chuẩn bị những gì? Cách cúng chuẩn nhất

Những dịp tết đến xuân về nhà nhà nô nức mua sắm, dọn dẹp để chuẩn bị cái tết đầm ấm. Tuy nhiên, chuẩn bị mâm cúng giao thừa là việc hết sức quan trọng. Vì sao phải cúng giao thừa? Việc cúng như vậy có quan trọng không và việc chuẩn bị mâm cúng như thế nào? Tất cả sẽ được giải đáp tất tần tật qua bài viết sau. 

Vì sao phải cúng giao thừa? 

Theo nhà nghiên cứu văn hóa Trịnh Sinh, cúng giao thừa hay còn gọi là cúng trừ tịch có ý nghĩa đem bỏ hết những điều xấu của năm cũ để đón những điều tốt đẹp của năm mới sắp đến. 

Người Việt tin rằng, mỗi năm có các vị thần Hành binh, Hành khiển, Phán quan cai quản hạ giới khác nhau. Cứ hết một năm, vị Hành khiển cũ đã cai quản hạ giới trong năm cũ sẽ bàn giao công việc cho vị Hành khiển mới đi xuống cai quản hạ giới trong năm mới. Cúng đêm giao thừa trong dân gian như là buổi tiệc để “tống cựu nghinh tân”, tiễn đưa những vị thần năm cũ và nghinh đón những vị thần mới. Xin các vị thần linh phù hộ cho gia đình một năm mới bình an, hạnh phúc.

Theo Nhất Thanh, Hành khiển có ông thiện, ông ác. Vì vậy, có nhiều năm người dân phải chịu thiên tai, hạn hán, lụt lội, mất mùa, đói kém hay dịch tễ, chết hại. Người ta làm lễ trừ tịch vào thời khắc giao thừa để tiễn vị thần năm cũ và đón vị thần năm mới. Vị thần cũ giao lại công việc để thần mới tiếp nhận (trừ là trao lại chức quan, tịch là ban đêm).

cung-giao-thua-2
Mâm cúng giao thừa trong nhà

Hướng dẫn chuẩn bị cúng giao thừa trong nhà

Với hai nghi thức cúng vào giao thừa trong nhà và ngoài trời nên cũng có hai phần chuẩn bị khác nhau. Để chuẩn bị cho mâm lễ cúng đêm giao thừa bao gồm: ngũ quả, vàng hương, đèn nến, cau trầu, muối, gạo, trà, rượu, mâm lễ mặt, gà trống luộc, bánh chưng,... Mọi nghi thức và mâm cỗ đều được chuẩn bị thực hiện với tấm lòng thành của gia chủ.

Chuẩn bị cho mâm cúng giao thừa trong nhà 3 vùng miền Bắc Trung Nam đều có truyền thống chuẩn bị mâm cỗ theo một cách khác nhau. 

  • Mâm cúng giao thừa miền Bắc thường thiên về các món ăn truyền thống với số món ăn trên đĩa và bát như nhau: 4 bát 4 đĩa, 6 bát 6 đĩa,…Các món ăn đặc trưng điển hình như: Bát canh măng móng giò, bát bóng nấu thập cẩm, bát miến nấu lòng gà, đĩa thịt gà luộc, đĩa giò lụa, đĩa nem, đĩa giò xào, đĩa hành muối, đĩa bánh chưng.
  • Mâm cúng đêm giao thừa miền Trung thì phải bao gồm bánh tét, đĩa gà bóp rau răm, đĩa chả Huế, đĩa thịt heo luộc, dưa giá, đĩa cá chiên, đĩa ram...Hoặc một số nơi sẽ có các món như: cuốn diếp gỏi ngó sen, gỏi bao tử, bánh răng bừa, xà lách gân bò, chả tôm, nem lụi
  • Mâm cúng giao thừa miền Nam do đặc trưng thời tiết nóng nên người Nam thường cúng mâm cỗ có các món ăn nguội. Một số món ăn điển hình như: canh khổ qua nhồi thịt, thịt kho hột vịt, gỏi tôm thịt, chả giò, dưa giá, củ kiệu, bánh tét ăn kèm củ cải ngâm nước mắm...

Sau đây là tổng hợp các món ăn thường xuất hiện trong mâm lễ cúng vào giao thừa truyền thống của người Việt Nam:

  • Gà luộc.
  • Chả giò lụa, nem.
  • Bánh chưng.
  • Thịt đông.
  • Dưa món.
  • Dưa hành muối.
  • Cá rán.
  • Canh măng.
  • Trầu cau.
  • Gạo muối.
  • Hoa quả.
  • Chè, rượu.
  • Vàng mã.
  • Hương (nhang), đèn, nến.

Mâm lễ cúng ngoài trời nhìn chung không có quá nhiều khác biệt so với mâm cúng trong nhà. Mâm cúng bao gồm:

  • Gà trống luộc nguyên con.
  • Đĩa xôi gấc hoặc bánh chưng.
  • Rượu, trà.
  • Bánh kẹo, hoa quả, trầu cau.
  • Đĩa gạo muối.
  • Hương (nhang), đèn, nến.
  • Thọ kim (kim Nguyên bảo)
  • Mão (mũ) Táo Vương (màu xanh); mũ Hành khiển
  • Sớ văn biểu văn
cung-giao-thua-1
Mâm cúng giao thừa miền Bắc

Cách chuẩn bị bày mâm cúng giao thừa ngoài trời

Gia chủ nên đặt mâm lễ ở hướng Nam tượng trưng cho Hỷ thần, còn hướng Đông sẽ tượng trưng cho thần tài.

Bước 1: Đặt một chiếc bàn chắc chắn, trải khăn rồi đặt mâm lên.

Bước 2: Sắp xếp đồ lễ

  • Gà: Miệng gà cho ngậm 1 bông hoa hồng đỏ, đặt đĩa gà quay hướng đầu ra phía ngoài vành mâm. Bạn đặt gà vào giữa mâm.
  • Bánh chưng: Bóc bỏ phần lá bánh, cởi bỏ dây, không cắt, đặt bánh bên cạnh đĩa gà.
  • Xôi gấc: Nếu bạn cúng xôi thì đặt thay vị trí của bánh chưng.
  • Giò lụa: Lột bỏ vỏ, cắt thành một khoanh giò (không cắt nhỏ), đặt vào đĩa nhỏ, đặt bên cạnh đĩa bánh chưng.
  • Hoa quả: Đặt phía sau đĩa bánh chưng và gà.
  • Vàng mã, trầu cau đặt trên vành mâm.
  • Gạo, muối cho vào đĩa hoặc chén nhỏ, đặt bên cạnh đĩa hoa quả.
  • Đèn, nến đặt bên cạnh đĩa hoa quả.
  • Rượu, nước đặt trước mâm lễ.
  • Mũ cánh chuồn để bên cạnh hoặc phía sau mâm lễ (nếu mâm còn rộng).
  • Lọ hoa tươi để bên cạnh.
  • Hương thắp cháy có thể cắm vào đĩa xôi, chén gạo hoặc để dưới mâm.

Trong lễ cúng giao thừa, mâm cỗ thường bao gồm các vật phẩm quần áo, mũ, ủng quan thần linh cùng với vàng và tiền. Năm Quý Mão 2023 Quan hành khiển sẽ là Trịnh Vương Hành khiển, Thạch Tinh hành binh chi thần, Liễu Tào phán quan thuộc hành thủy nên bạn có thể chuẩn bị quần áo, mũ, ủng màu màu đen hoặc xanh nước biển

Các gia đình có thể chuẩn bị cỗ ngọt và chay cùng hương, hoa, đèn nến, bánh kẹo, mứt Tết và các loại đồ uống khác để thay thế mâm cỗ mặn cũng giao thừa ngoài trời. Tùy vào điều kiện kinh tế hoặc phong tục của mỗi nơi mà bạn có thể chuẩn bị mâm lễ cúng giao thừa khác nhau. Chỉ cần có lòng thành kính thì nén hương, chén rượu thì các vị hành khiển cũng vẫn ghi nhận.

Nên cúng giao thừa trong nhà hay ngoài trời trước

Đầu tiên chúng ta phải hiểu được mục đích và ý nghĩa của cúng đêm  giao thừa ngoài trời và trong nhà. Khi biết được điều này, chắc chắn các bạn sẽ dễ dàng biết được hướng cúng và thứ tự cúng kiến thế nào cho đúng.

  • Cúng đêm giao thừa trong nhà: gia chủ dâng lễ vật lên chư vị tiên linh và ông bà tổ tiên, đón rước ông bà về ăn tết, sum vầy với các thành viên trong gia đình.
  • Cúng đêm giao thừa ngoài sân: Như các bạn đã biết, mỗi năm Ngọc Hoàng điều cho một vị thần Hành Khiển xuống trần gian tại nhà gia chủ để quan đốc mọi chuyện. Do vậy cúng giao thừa ngoài sân mang ý nghĩa là tiễn đưa vị quan Hành Khiển cũ và chào đón vị quan Hành Khiển mới. Thời khắc này diễn ra rất nhanh, vì vậy, gia chủ phải thực hiện lễ cúng nhanh chóng và trang nghiêm.
cung-giao-thua
Nên cúng giao thừa ở trong nhà hay ngoài trời trước

 

1. Cúng giao thừa trong nhà hay ngoài trời trước là đúng?    

Gia chủ nên cúng ngoài sân trước, trong nhà sau; thắp hương ngoài sân trước, trong nhà sau. Khi thực hiện đúng thứ tự thì lễ cúng mới đầy đủ ý nghĩa và đúng về mặt tâm linh tín ngưỡng.

2. Nhà chung cư có cần cúng giao thừa ngoài trời?    

Khi ở chung cư, do không gian chật hẹp không diện tích dưới mặt đất nên việc cúng chỉ cần tập trung ở trong nhà mà không nhất thiết phải cúng ngoài trời. Nếu các gia đình cần cúng ngoài trời nên xuống dưới sân của nhà chung cư chứ không phải ở trên tầng. Việc cúng ngoài trời cần có khoảng không gian có trời và có đất, do vậy lễ vật cần được đặt gần với mặt đất. Vì thế nếu cúng ở trên khoảng không tầng lầu chung cư thì không gian bày lễ cách nhau quá xa nên không thể gọi là cúng ngoài trời được.

3. Nên cúng giao thừa lúc mấy giờ năm Giáp Thìn 2024 để đón tài lộc? 

Theo các chuyên gia phong thủy, nghi lễ cúng giao thừa năm Quý Mão 2023 nên được tiến hành vào giờ Tý (tức 11 giờ đêm) hoặc thời điểm tốt nhất là giờ chính Tý (0 giờ đêm) và kết thúc trước 1 giờ sáng, ngày mùng 1 Tết.

4. Cúng Giao thừa có cần gạo muối?  

Lễ cúng Giao thừa còn gọi là lễ Trừ tịch, những điều xấu xa, xui xẻo trong năm cũ. Người ta quan niệm rằng gạo, muối sau khi cúng xong chính là thứ hữu hiệu để xua đuổi ma quỷ để đón chờ những điều tốt đẹp trong năm mới. Vì thế trong mâm cúng giao thừa nên có gạo muối

5. Gạo muối cúng giao thừa xong làm gì?  

Khi cúng Giao thừa xong, gia chủ trộn gạo muối lại rồi đem rải từ sân ra cổng và nhõ. Mục đích là để các vong hồn, chúng sinh nhận được đồ bố thí và không quấy rối gia chủ.

Những lưu ý khi chuẩn bị mâm cúng giao thừa

  • Sau khi thực hiện lễ cúng giao thừa ngoài trời nhằm đón quan Hành khiển mới, tiễn quan Hành khiển cũ thì gia chủ mới làm lễ cúng giao thừa trong nhà.
  • Mâm cúng cần chuẩn bị tươm tất. Mặc dù có thể tùy vào hoàn cảnh, điều kiện kinh tế của từng gia đình để chuẩn bị mâm cúng cho hợp lý tuy nhiên, cũng không nên chuẩn bị quá sơ sài bạn nhé.
  • Tùy phong tục từng vùng miền và địa phương sẽ có mâm cỗ cúng khác nhau nhưng trên cơ bản bạn cần có hương, đèn, trà rượu, muối gạo, hoa quả, xôi, bánh chưng,...
  • Bên cạnh đó, vào đêm cúng giao thừa, người trong gia đình cần hòa thuận, tránh tình trạng cãi vã, to tiếng với nhau, tránh làm đổ vỡ đồ vật...
  • Không nên soi gương vào đêm giao thừa vì quan niệm người xưa cho rằng như vậy có thể nhìn thấy ma quỷ, đồng thời khiến cả năm gặp điều không may.

Văn khấn giao thừa trong nhà và ngoài trời chuẩn nhất 2024

Văn khấn cúng Giao thừa ngoài trời theo sách Văn khấn Nôm

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương

Con kính lạy Đức Đương lai hạ sinh Di Lặc Tôn Phật.

Con kính lạy Hoàng Thiên, Hậu Thổ, chư vị Tôn thần

Con kính lạy ngài Cựu niên Đương cai Hành Khiển

Con kính lạy ngài Đương niên Thiên quan: Cự Tào Phán quan

Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch, Táo quân,chư vị Tôn thần.

Nay là phút Giao thừa năm Quý Mão

Chúng con là ...............................

Ngụ tại ........................

Nhân phút thiêng liêng giao thừa vừa tới năm cũ qua đi, đón mừng năm mới, tam dương khai thái, vạn tượng canh tân. Nay ngài Thái Tuế tôn thần trên vâng lệnh Thượng đế giám sát vạn dân, dưới bảo hộ sinh linh tảo trừ yêu nghiệt. Quan cũ về triều cửa khuyết, lưu phúc lưu ân. Quan mới xuống thay, thể đức hiếu sinh, ban tài tiếp lộc.

Nhân buổi tân xuân, tín chủ chúng con thành tâm, sửa biện hương hoa phẩm vật nghi lễ cung trần, dâng lên trước án. Cúng dâng Phật Thánh, dâng hiến Tôn thần, đốt nén tâm hương dốc lòng bái thỉnh.

Chúng con kính mời các ngài giá lâm trước án, thụ hưởng lễ vật.

Phù hộ độ trì cho tín chủ chúng con được minh niên khang thái, vạn Sự cát tường. Bốn mùa tám tiết được chữ bình an, gia đạo hưng long thịnh vượng, bách sự hanh thông , ngày ngày được hưởng ơn Trời, Phật, chư vị Tôn thần.

Cúi xin chín phương Trời mười phương chư Phật cùng Chư vị tôn thần chứng giám, phù hộ độ trì.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Bài cúng giao thừa trong nhà chi tiết, đúng chuẩn 2024

Mẫu 1:

Nam mô A di đà Phật (3 lần)

Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư phật, chư phật mười phương

Con kính lạy Đức Đương lai hạ sinh Di Lặc Tôn Phật

Con kính lạy Đức Bồ-tát Quán Thế Âm cứu nạn cứu khổ chúng sinh

Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu thổ, chư vị tôn thần

Con kính lạy ngài Cựu niên Đương cai Hành Khiển: Triệu Vương Hành Khiển, Tam Thập lục thương hành binh chi thần

Con kính lạy ngài Đương niên Thiên quan: Khúc Tào Phán quan.

Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ hổ, Long mạch, Táo quân, chư vị tôn thần.

Nay là phút Giao thừa năm Nhâm Dần và năm Quý Mão

Chúng con là:.......

Ngụ tại:................

Phút thiêng liêng giao thừa vừa tới, năm cũ qua đi, đón mừng năm mới. Nay ngài Thái Tuế tôn thần trên vâng lệnh Ngọc Hoàng Thượng đế, giám sát vạn dân, dưới bảo hộ sinh linh tảo trừ yêu nghiệt. Quan cũ về triều cửa khuyết, lưu phúc, lưu ân. Quan mới xuống thay, thể đức hiếu sinh, ban tài tiếp lộc.

Nhân buổi tân xuân, tín chủ chúng con thành tâm, sửa biện hương hoa phẩm vật, nghi lễ cung trần, dâng lên trước án, cúng dàng Phật thánh, dâng hiến Tôn thần, đốt nén tâm hương, dốc lòng bái thỉnh.

Chúng con kính mời: Ngài Cựu niên Đương cai Thái tuế, ngài Tân niên Đương cai Thái tuế chí đức tôn thần, ngài bản cảnh Thành hoàng chư vị đại vương, ngài bản xứ thần linh Thổ địa, ngài Hỷ thần, Phúc đức chính thần, các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch, Tài thần, chư vị bản gia Táo quân và chư vị thần linh cai quản ở trong xứ này, cúi xin giáng lâm trước án thụ hưởng lễ vật.

Nguyện cho tín chủ, minh niên khang thái, vạn sự tốt lành, bốn mùa tám tiết được chữ bình an, gia đạo hưng long thịnh vượng, bách sự hanh thông, ngày ngày được hưởng ơn trời, Phật, chư vị tôn thần. Chúng con kính cẩn tiến dâng lễ vật, thành tâm cầu nguyện. Cúi xin chín phương trời, mười phương chư phật cùng chư vị tôn thần chứng giám phù hộ độ trì.

Nam mô A di đà Phật (3 lần, 3 lạy).

Mẫu 2:

Nam mô A Di Đà Phật (Ba lần).

Kính lạy: Đức đương lai hạ sinh Di Lặc Tôn Phật.

• Hoàng Thiên hậu Thổ chư vị tôn Thần.

• Ngài bản cảnh Thành Hoàng chư vị đại Vương.

• Ngài bản xứ Thần linh Thổ địa. Ngài định Phúc Táo quân. Các ngày Địa Chúa Long mạch Tôn Thần và tất cả các Thần linh cai quản trong khu vực này

• Các Cụ Tổ tiên nội ngoại chư vị tiên Linh.

Nay là giờ phút Giao thừa năm .......

Chúng con là :………………………………..

Ngụ tại :…………………………………………..

Phút Giao thừa vừa tới, nay theo Vận luật, tống cựu nghinh tân, giờ Tý đầu Xuân, đón mừng Nguyên Đán. Chúng con thành tâm sửa biện hương hoa vật phẩm, nghi lễ cung trần, dâng lên trước Án, cúng dâng Phật Thánh, dâng hiến Tôn Thần, đốt nén Tâm hương dốc lòng bái thỉnh.

Chúng con kính mời: Ngài bản cảnh Thành Hoàng chư vị đại Vương.

Ngài bản xứ Thần linh Thổ địa.

Ngài định Phúc Táo quân.

Ngài Phúc Đức chính Thần.

Các Ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch Tài thần.

Ngài Bản Gia Táo Quân.

Các ngày Địa Chúa Long mạch Tôn Thần và tất cả các Thần linh cai quản trong khu vực này.

Cúi xin giáng lâm trước án, thụ hưởng lễ vật.

Chúng con lại kính mời: các cụ Tiên Linh Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Bá thúc huynh đệ, Cô di tỷ muội, nội ngoại tộc chư vị hương linh, cúi xin giáng về linh sàng thụ hưởng lễ vật.

Chúng con lại kính mời các vị Vong Linh tiền Chủ hậu Chủ, y thảo phụ mộc ở trong đất này, nhân tiết Giao thừa, giáng lâm trước Án, chiêm ngưỡng Tôn Thần, thụ hưởng lễ vật.

Nguyện cho chúng con: Minh niên khang thái, vạn sự cát tường. Độ cho chúng con mọi duyên thuận lợi, công việc hanh thông. Người người được chữ bình an, tháng ngày được hưởng phần lợi lộc. Âm phù - Dương trợ, sở nguyện tòng tâm. Bốn mùa không hạn ách nào xâm, tám tiết có điềm lành tiếp ứng.

Dãi tấm lòng thành, cúi xin chứng giám.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Trên đây là thông tin về chuẩn bị cho cúng đêm giao thừa mà chúng tôi chia sẻ đến bạn. Mong rằng qua bài viết trên các bạn sẽ thêm nhiều kiến thức về mâm cúng giao thừa và có đêm giao thừa ấm cúng bên gia đình nhé. 

Bình luận 0 Bình luận

Chanh Tươi Review trân trọng mọi ý kiến đóng góp. Đánh giá của bạn có thể giúp hàng ngàn người khác đưa ra quyết định mua hàng chính xác. Xem chính sách bình luận.

Gửi bình luận
phuongthao
Tác giả: Chanh Tươi Review
Đội ngũ biên tập
Là một đội ngũ gồm các biên tập viên và chuyên gia có kinh nghiệm và kiến thức sâu rộng về các sản phẩm, dịch vụ tiêu dùng.
Đọc tiểu sử đầy đủ của Chanh Tươi Review

Thông báo