Vạch Trần 9 Quan Niệm Sai Lầm Tai Hại Khi Dùng Kem Chống Nắng

Bạn nghĩ rằng chỉ cần dùng kem chống nắng khi trời nắng? Hoặc rằng SPF càng cao thì càng “miễn nhiễm” với tia UV? Rất tiếc, nhiều người trong chúng ta vẫn đang mắc phải những lầm tưởng về kem chống nắng rất tai hại – và điều đó có thể khiến làn da bị tổn thương mà bạn không hề hay biết. Trong bài viết này, mình sẽ cùng bạn lật mở 9 quan niệm sai lầm phổ biến nhất về kem chống nắng, giúp bạn bảo vệ làn da đúng cách và hiệu quả hơn mỗi ngày.

Tổng hợp các lầm tưởng về kem chống nắng tai hại

Kem chống nắng luôn là chủ đề “nóng” – không chỉ vì nó gắn liền với mùa hè, mà còn bởi có quá nhiều thông tin trái chiều xoay quanh hiệu quả và độ an toàn của sản phẩm này.

Thực tế, vẫn còn không ít người băn khoăn: Liệu mình có cần dùng kem chống nắng mỗi ngày? Dùng thế nào mới đúng? Nếu bạn cũng từng cảm thấy hoang mang, thì bạn không hề đơn độc.

Để làm rõ những hiểu lầm phổ biến nhất, chúng mình đã tham khảo ý kiến từ bác sĩ da liễu Anisha Patel. Hãy cùng khám phá những sự thật phía sau các quan niệm sai lầm về kem chống nắng nhé!

Lầm tưởng 1: Tất cả các loại kem chống nắng đều hoạt động theo cách giống nhau.

Thực tế không phải vậy. Các loại kem chống nắng ngăn ngừa cháy nắng bằng những cơ chế khác nhau.

• Kem chống nắng hóa học: Theo bác sĩ Patel, loại này chứa các thành phần hoạt tính có khả năng hấp thụ tia UV ngay khi chúng tiếp xúc với da, giúp ngăn ngừa tác hại từ ánh nắng.
• Kem chống nắng vật lý: Còn gọi là kem chống nắng khoáng hoặc sunblock, loại này sử dụng các thành phần như zinc oxide (kẽm oxit) và titanium dioxide (titan oxit) để tạo ra một lớp màng chắn trên bề mặt da, phản xạ tia UV trước khi chúng xuyên qua da.
• Không biết nên chọn loại nào? Hãy cân nhắc kem chống nắng “lai” (hybrid), kết hợp cả cơ chế hấp thụ của kem hóa học và khả năng phản xạ của kem vật lý.

Khi chọn kem chống nắng, các bác sĩ da liễu tại trung tâm MD Anderson khuyến nghị sử dụng sản phẩm có phổ rộng (broad-spectrum) và chỉ số chống nắng SPF từ 30 trở lên. “Phổ rộng” nghĩa là kem có thể bảo vệ da khỏi cả tia UVA và UVB – hai loại tia có thể gây hư tổn da và ung thư da. Trong khi đó, chỉ số SPF phản ánh khả năng chống lại tia UVB – nguyên nhân chính gây cháy nắng.

Lầm tưởng 2: Loại kem chống nắng nào cũng như nhau, chọn gì cũng được.

Sai hoàn toàn. Mặc dù việc dùng kem chống nắng luôn là một lựa chọn đúng đắn, nhưng mỗi loại đều có cách sử dụng riêng để phát huy hiệu quả bảo vệ da tốt nhất.

Kem chống nắng hiện nay có nhiều dạng như kem, sữa, xịt, bột và dạng thỏi.

Mỗi dạng đều có ưu điểm và hạn chế riêng. Ví dụ, kem chống nắng dạng xịt thường trong suốt và thấm nhanh vào da, nhưng điều này lại khiến bạn khó nhận ra mình đã thoa đều hay bỏ sót vùng da nào.

Cảm thấy choáng ngợp giữa vô vàn lựa chọn? Các bác sĩ da liễu tại trung tâm MD Anderson khuyên bạn nên ưu tiên kem chống nắng vật lý, vì chúng thường mang lại khả năng bảo vệ phổ rộng tốt nhất khỏi cả tia UVA và UVB.

Dù bạn chọn loại nào, hãy luôn đọc kỹ hướng dẫn sử dụng để biết cách thoa và thời gian cần thoa lại – đây là yếu tố quyết định hiệu quả bảo vệ của sản phẩm.

Lầm tưởng 3: Kem chống nắng gây ung thư.

Sự thật: Không có bằng chứng y khoa nào cho thấy kem chống nắng gây ung thư. Ngược lại, có rất nhiều nghiên cứu chứng minh rằng tia UV từ ánh nắng mặt trời và giường tắm nắng nhân tạo mới là thủ phạm chính gây ra ung thư da.

Trước đây, một số loại kem chống nắng từng bị thu hồi vì nhiễm benzene – một chất hóa học có thể gây ung thư. Tuy nhiên, benzene không phải là thành phần có trong công thức chuẩn của kem chống nắng, và việc thu hồi này không đồng nghĩa với việc bạn nên ngừng sử dụng kem chống nắng, theo khuyến cáo của các bác sĩ da liễu.

Nếu bạn cảm thấy lo ngại, có thể ưu tiên sử dụng kem chống nắng vật lý, vốn không thẩm thấu sâu vào da như các loại hóa học.

Ngoài ra, kem chống nắng không phải là cách duy nhất để bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời.

Bác sĩ Patel chia sẻ: “Có rất nhiều cách để bảo vệ da khỏi nắng, không chỉ là dùng kem hay xịt chống nắng.”

Dưới đây là một số cách giúp tăng cường bảo vệ da:

• Mặc quần áo chống nắng tối màu, dệt chặt, có chỉ số UPF từ 50+
• Đội mũ rộng vành để che phủ tốt hơn cho mặt và cổ
• Đeo kính mát có khả năng chống tia UVA và UVB
• Tránh nắng từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều, khi tia UV hoạt động mạnh nhất

Lầm tưởng 4: Da tối màu thì không cần dùng kem chống nắng.

Sai lầm. Dù làn da sẫm màu có khả năng chịu nắng tốt hơn, nhưng vẫn có nguy cơ bị tổn thương bởi tia UV.

Bác sĩ Patel cho biết, làn da tối màu cần tiếp xúc với ánh nắng lâu hơn mới xuất hiện dấu hiệu cháy nắng, vì melanin – sắc tố tạo màu da – có khả năng bảo vệ DNA khỏi tia UV ở mức độ nhẹ. Tuy nhiên, sự bảo vệ tự nhiên này không đủ để ngăn ngừa hoàn toàn tổn thương da do ánh nắng.

“Người có làn da sẫm màu vẫn có thể bị cháy nắng, vẫn có nguy cơ mắc ung thư da, và chắc chắn vẫn bị lão hóa da do ánh nắng (photoaging),” bác sĩ Patel nhấn mạnh.

Vì vậy, bất kể bạn thuộc tông da nào, hãy:

• Thoa kem chống nắng ít nhất 30 phút trước khi ra nắng
• Thoa lại sau mỗi 2 giờ, hoặc ngay sau khi bơi lội hay đổ mồ hôi nhiều

Bảo vệ da khỏi tia UV là việc cần thiết cho mọi sắc độ da – không chỉ để ngăn ngừa cháy nắng mà còn để giữ gìn làn da khỏe mạnh lâu dài.

Lầm tưởng 5: Kem chống nắng chống nước thì không cần thoa lại sau khi bơi hay đổ mồ hôi.

Hoàn toàn sai. Theo Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA), không có loại kem chống nắng nào là "chống nước" hoàn toàn.

Trên thực tế, chỉ có kem chống nắng "kháng nước" (water-resistant). FDA quy định rõ rằng những sản phẩm này chỉ bảo vệ da trong một khoảng thời gian nhất định khi tiếp xúc với nước hoặc mồ hôi, tùy theo chỉ số SPF và hướng dẫn ghi trên bao bì.

Bạn chuẩn bị đi biển hay tập thể dục ngoài trời?
Hãy chọn kem chống nắng kháng nước và tuân thủ đúng hướng dẫn về thời gian thoa lại để đảm bảo làn da luôn được bảo vệ.

Dù là bơi lội hay vận động mạnh, việc thoa lại kem chống nắng vẫn là điều bắt buộc – vì không có loại kem nào bám mãi trên da sau khi tiếp xúc với nước hoặc mồ hôi.

Lầm tưởng 6: Kem chống nắng SPF 50 thì không cần thoa lại thường xuyên.

Sai lầm. Dù bạn dùng SPF 30 hay SPF 50, tất cả các loại kem chống nắng – đặc biệt là dạng hóa học – chỉ hoạt động hiệu quả trong khoảng 2 giờ. Sau thời gian này hoặc sau khi bơi, đổ mồ hôi, bạn cần phải thoa lại để duy trì khả năng bảo vệ da.

Bác sĩ Patel nhấn mạnh: Chỉ số SPF cao không có nghĩa là bạn được “bảo vệ lâu hơn”. Tần suất thoa lại vẫn như nhau, bất kể chỉ số SPF là bao nhiêu.

Nếu bạn thường quên thoa lại, hãy cân nhắc sử dụng kem chống nắng vật lý. Loại này không thấm hoàn toàn vào da, nên bạn có thể dễ dàng nhận biết khi nào cần dặm lại.

“Nếu bạn vẫn còn thấy lớp kem trắng trên mặt, tức là nó vẫn đang hoạt động,” bác sĩ Patel chia sẻ.

Lầm tưởng 7: Trang điểm đã có SPF, nên không cần dùng thêm kem chống nắng.

Không đúng. Dù kem nền hoặc phấn có chứa SPF vẫn được tính là một lớp bảo vệ, nhưng theo bác sĩ Patel, mức SPF trong mỹ phẩm thường rất thấp, không đủ để bảo vệ da tối ưu.

“Thông thường, SPF trong mỹ phẩm chỉ từ 5 đến 15, trong khi chúng tôi khuyến nghị nên dùng ít nhất SPF 30,” bà nói.

Vì vậy, hãy kiểm tra chỉ số SPF trong sản phẩm trang điểm của bạn, và nếu thấp hơn 30, hãy bổ sung thêm một lớp kem chống nắng riêng biệt.

Ngoài ra, đừng quên thoa kem chống nắng cho những vùng da hở khác như cổ, tai, tay và nhớ thoa lại đúng cách trong ngày để bảo vệ da hiệu quả khỏi tác hại của tia UV.

Lầm tưởng 8: Chỉ cần dùng kem chống nắng khi trời nắng.

Sai. Cháy nắng và tổn thương da không chỉ xảy ra vào những ngày nắng nóng – mà còn có thể xuất hiện ngay cả khi trời lạnh hoặc nhiều mây.

Bác sĩ Patel giải thích: “Kể cả khi trời lạnh, ánh nắng vẫn xuyên qua mây và tác động đến da.”

Dù mây có thể lọc bớt một phần tia UVB, nhưng tia UVA – thủ phạm chính gây lão hóa da và làm tăng nguy cơ ung thư hắc tố (melanoma) – vẫn có thể xuyên qua và gây hại.

Vì vậy, dù trời âm u, lạnh hay không có nắng rõ rệt, bạn vẫn nên thoa kem chống nắng đầy đủ như khi đi dưới nắng gắt.

Lầm tưởng 9: Kem chống nắng không có hạn sử dụng.

Không đúng. Bác sĩ Patel khẳng định: “Bạn không thể tin tưởng vào kem chống nắng đã hết hạn.”

Dù việc sử dụng sản phẩm hết hạn không gây độc hại hay phản ứng nguy hiểm, nhưng vấn đề nằm ở chỗ: nó sẽ không còn hiệu quả bảo vệ da như mong đợi.

Ngoài ra, bảo quản kem chống nắng đúng cách cũng rất quan trọng. Hãy kiểm tra mục “Drug Facts” (Thông tin thuốc) trên bao bì để biết hướng dẫn lưu trữ cụ thể.

Ví dụ, nếu bạn để kem chống nắng trong xe ô tô nóng hoặc dưới ánh nắng trực tiếp, sản phẩm có thể bị biến chất trước cả khi hết hạn.

Bác sĩ Patel giải thích: “Nếu bạn không giữ kem chống nắng trong phạm vi nhiệt độ khuyến nghị, các phân tử có tác dụng bảo vệ da sẽ phân hủy nhanh hơn.”

Vì vậy, để kem chống nắng phát huy hiệu quả tốt nhất, hãy kiểm tra hạn sử dụng và luôn bảo quản ở nơi thoáng mát, tránh nhiệt độ cao.

Xem thêm:

• Top kem chống nắng chống nước thích hợp cho mùa hè nắng nóng
• Top kem chống nắng chống lão hóa đáng tiền dành cho chị em

Kết luận

Kem chống nắng là “lá chắn” quan trọng giúp bảo vệ làn da khỏi tác hại của tia UV, nhưng chỉ thật sự hiệu quả khi bạn hiểu và sử dụng đúng cách. Hy vọng sau khi “vạch trần” 9 lầm tưởng phổ biến, bạn đã có cái nhìn rõ ràng hơn để chăm sóc da tốt hơn mỗi ngày. Đừng để những quan niệm sai lầm đánh lừa bạn thêm lần nữa – làn da xứng đáng được bảo vệ đúng cách từ hôm nay!