So sánh Tazarotene và Tretinoin trị mụn, giảm lão hóa: Hoạt chất nào đỉnh hơn?

So sánh Tazarotene và Tretinoin luôn là chủ đề khiến cộng đồng làm đẹp và những người đang điều trị mụn quan tâm đặc biệt. Cả hai đều là retinoid kê đơn nổi tiếng, được chứng minh hiệu quả trong việc làm sạch mụn, cải thiện bề mặt da và chống lão hóa. 

Tuy nhiên, mỗi hoạt chất lại có cơ chế tác động, độ mạnh và khả năng gây kích ứng khác nhau. Vậy đâu là lựa chọn tối ưu cho làn da? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn có cái nhìn toàn diện và dễ hiểu nhất.

Điểm giống nhau giữa Tazarotene và Tretinoin

Tazarotene và Tretinoin đều là những hoạt chất nổi bật thuộc nhóm retinoid – các dẫn xuất từ vitamin A hoặc có cấu trúc và chức năng tương tự như vitamin A. Đây là nhóm hoạt chất có vai trò quan trọng trong điều trị mụn, cải thiện các dấu hiệu lão hóa và nhiều vấn đề da liễu khác.

Retinoid hoạt động bằng cách tăng cường quá trình tái tạo tế bào, thúc đẩy tổng hợp collagen, giúp làm dày lớp biểu bì và giảm sự xuất hiện của nếp nhăn li ti. Đồng thời, chúng còn kích thích hình thành mao mạch mới trong da – yếu tố góp phần cải thiện độ đàn hồi và sắc tố da.

Không chỉ thế, retinoid còn có khả năng kháng viêm mạnh mẽ, giúp kiểm soát tình trạng tăng sinh bất thường của tế bào da, từ đó hỗ trợ điều trị các bệnh lý như mụn trứng cá và vẩy nến.

>>> Xem thêm:

• CÁC LOẠI RETINOIDS PHỔ BIẾN HIỆN NAY
• RETINOIDS TỪ A - Z: GIẢI MÃ CÁC CÂU HỎI THƯỜNG GẶP

So sánh Tazarotene và Tretinoin: Điểm khác nhau

Tazarotene và Tretinoin đều là retinoid bôi ngoài da, thường được kê đơn để điều trị mụn, lão hóa da và một số tình trạng da liễu khác. Tuy cùng nhóm hoạt chất nhưng hai loại này có sự khác biệt rõ rệt về dạng bào chế, chỉ định được FDA phê duyệt và mức độ mạnh – yếu trong điều trị. Bảng dưới đây sẽ giúp bạn hình dung cụ thể hơn về Tazarotene và Tretinoin:

So sánh Tazarotene và Tretinoin: Loại nào hiệu quả hơn?

Cả Tazarotene và Tretinoin đều là những lựa chọn phổ biến và được chứng minh hiệu quả trong điều trị mụn cũng như cải thiện các dấu hiệu lão hóa trên da như nếp nhăn hay đốm sắc tố. Dưới đây là cái nhìn tổng quan để so kè Tazarotene và Tretinoin dựa trên nghiên cứu lâm sàng:

So sánh Tazarotene và Tretinoin trong điều trị mụn

Tazarotene và Tretinoin đều là retinoid bôi ngoài da, được ưu tiên hàng đầu trong phác đồ điều trị mụn nhờ các tác dụng sau:

• Làm giảm số lượng tổn thương mụn có sẵn
• Hạn chế hình thành mụn mới
• Giảm viêm
• Thúc đẩy sản sinh collagen – hỗ trợ làm mờ sẹo mụn và giảm thâm

Các nghiên cứu so sánh Tazarotene và Tretinoin trong điều trị mụn trứng cá:

• Một nghiên cứu 2022 cho thấy Tazarotene 0.05% dạng kem có hiệu quả tương đương Tretinoin 0.1% dạng kem. [2]
• Một số nghiên cứu khác còn cho rằng Tazarotene 0.1% mang lại hiệu quả vượt trội hơn Tretinoin 0.1%, tuy nhiên đồng thời đi kèm với nguy cơ kích ứng cao hơn. [5] [6]
• Trong các nghiên cứu lâm sàng đăng trên JAAD cho thấy, cả hai hoạt chất đều giúp cải thiện rõ rệt tình trạng mụn trứng cá. [7]
• Hai nghiên cứu đối đầu kéo dài 12 tuần kết luận rằng không có sự khác biệt đáng kể giữa Tazarotene và Tretinoin về mức độ cải thiện mụn. [2]
• Về tốc độ phát huy tác dụng, Tretinoin bắt đầu có hiệu quả sau 2–3 tuần, nhưng cần khoảng 6 tuần sử dụng liên tục để thấy kết quả rõ rệt. [5]
• Tazarotene thường cho hiệu quả nhanh hơn, chỉ sau 1–2 tuần sử dụng là có thể thấy da cải thiện. [6]

So sánh Tazarotene và Tretinoin trong cải thiện dấu hiệu lão hóa da

Lão hóa là quá trình tự nhiên của da khi bước vào độ tuổi trưởng thành, với các biểu hiện như:

• Da kém đàn hồi
• Xuất hiện nếp nhăn, rãnh nhăn
• Tăng sắc tố không đều (đốm nâu, sạm da)

Sự thay đổi này chủ yếu là do suy giảm sản xuất collagen – loại protein giúp duy trì độ săn chắc và đàn hồi cho da. Việc tiếp xúc quá nhiều với ánh nắng mặt trời và tia UV (bao gồm cả từ máy tắm nắng) cũng góp phần làm đứt gãy collagen nhanh hơn.

So sánh hiệu quả:

Cả Tazarotene và Tretinoin đều có tác dụng làm chậm quá trình lão hóa, giúp giảm sự hình thành nếp nhăn mới và làm mờ các đốm sắc tố.

Một nghiên cứu so sánh hiệu quả của các nồng độ khác nhau của kem tazarotene với kem tretinoin 0,05%. cho thấy rằng kem tazarotene 0,1% có thể mang lại hiệu quả tương đương với cải thiện nhanh hơn so với kem tretinoin 0,05%. Sau 6 tháng sử dụng, trên 50% người dùng ở cả hai nhóm đều cải thiện rõ rệt tình trạng nếp nhăn và đốm nâu. [2]

Tuy nhiên, Tazarotene 0.1% cho thấy tốc độ cải thiện nhanh và rõ rệt hơn so với Tretinoin 0.05% trong một nghiên cứu rong điều trị da mặt bị tổn thương do ánh nắng vào năm 2004. [8]

Lưu ý thực tế: Dù có cải thiện, nhưng cả hai hoạt chất không thể xóa bỏ hoàn toàn các nếp nhăn sâu hoặc đảo ngược hoàn toàn dấu hiệu tuổi tác. Retinoid chỉ giúp làm chậm quá trình lão hóa, không thể giúp da trở lại như thời thanh xuân.

Tazarotene hay Tretinoin ít tác dụng phụ hơn?

Vì đều thuộc nhóm retinoid, nên Tazarotene và Tretinoin có khả năng gây ra những tác dụng phụ khá giống nhau – chủ yếu xuất hiện tại vùng da được bôi thuốc.

So sánh Tazarotene và Tretinoin ở bất kể dạng thuốc hay hàm lượng nào, cả hai loại đều có thể gây ra một số phản ứng trên da như:

• Da bị kích ứng, ửng đỏ
• Ngứa rát hoặc khô tróc
• Cảm giác bỏng rát, đau nhức nhẹ
• Tăng nhạy cảm với ánh nắng (dễ bị cháy nắng hơn)
• Tình trạng mụn có thể tạm thời nặng lên trong thời gian đầu sử dụng

Tazarotene được cho là dễ chịu hơn so với Tretinoin, nhưng không phải lúc nào cũng đúng.

Các nghiên cứu so sánh cho thấy [2]: trong tuần đầu tiên, Tazarotene thường gây cảm giác bỏng rát nhiều hơn ở vùng da bôi thuốc hơn Tretinoin. Tuy nhiên, sau giai đoạn này, cả hai loại đều có nguy cơ gây kích ứng tương đương nhau nếu dùng liên tục.

Ngoài ra, nguy cơ kích ứng tăng lên rõ rệt khi sử dụng ở nồng độ cao, đặc biệt là với làn da nhạy cảm.

Thông thường, các tác dụng phụ sẽ xảy ra nhiều hơn trong giai đoạn khởi đầu. Để giảm thiểu, bác sĩ có thể chỉ định bạn dùng cách ngày hoặc dùng với tần suất thấp trước khi chuyển sang dùng hàng ngày.

Tuân thủ đúng hướng dẫn sử dụng là yếu tố then chốt giúp hạn chế phản ứng phụ không mong muốn.

Những điều cần lưu ý khi dùng Tazarotene hoặc Tretinoin

Mặc dù đa số tác dụng phụ ở mức nhẹ và kiểm soát được, vẫn có những rủi ro nghiêm trọng tiềm ẩn nếu dùng sai cách, bao gồm:

Nguy cơ gây dị tật thai nhi: Cả Tazarotene lẫn Tretinoin đều không nên dùng trong thai kỳ. Trong một nghiên cứu theo dõi từ năm 2013 - 2019, cho thấy các hoạt chất thuộc nhóm Retinoid có nguy cây gây dị tật thai nhi [3]. Hãy tham khảo ý kiến chuyên gia nếu bạn đang mang thai, đang có kế hoạch mang thai hoặc đang cho con bú.

Nhạy cảm với ánh nắng: Luôn thoa kem chống nắng phổ rộng mỗi ngày trong quá trình điều trị. Hạn chế tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng, đặc biệt nếu bạn đang dùng thêm kháng sinh hoặc thuốc kháng nấm – những loại có thể làm tăng nguy cơ nhạy sáng. [4]

Phản ứng da nghiêm trọng: Dù hiếm gặp, nhưng có trường hợp bong tróc, tổn thương da nghiêm trọng. Nhiều nghiên cứu và các sản phẩm chứa Tazarotene hoặc Tretinoin đều có cảnh báo về nguy cơ gây kích ứng da [5], [6]. Nếu gặp tình trạng này, hãy ngừng sử dụng ngay và đến gặp bác sĩ da liễu để được tư vấn.

Tóm lại, việc lựa chọn giữa Tazarotene và Tretinoin không chỉ phụ thuộc vào hiệu lực trị mụn, giải quyết vấn đề lão hóa mà còn cần cân nhắc về loại da, khả năng dung nạp và mục tiêu điều trị dài hạn. Dù Tazarotene thường được đánh giá mạnh hơn, nhưng lại dễ kích ứng nghiêm trọng khi dùng nồng độ cao hơn so với Tretinoin. Hy vọng qua bài viết so sánh Tazarotene và Tretinoin, bạn đã có thêm kiến thức hữu ích trong hành trình chăm sóc da của mình!

Tài liệu tham khảo:

[1] Tazarotene versus tretinoin or adapalene in the treatment of acne vulgaris - https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10898831/

[2] Use of Retinoids in Topical Antiaging Treatments: A Focused Review of Clinical Evidence for Conventional and Nanoformulations - https://link.springer.com/article/10.1007/s12325-022-02319-7

[3] Trends in harmful drug exposure during pregnancy in France between 2013 and 2019: A nationwide cohort study - https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0295897

[4] Drug-Induced Photosensitivity—From Light and Chemistry to Biological Reactions and Clinical Symptoms - https://www.mdpi.com/1424-8247/14/8/723

[5] Gel Retin-A (tretinoin) - https://dailymed.nlm.nih.gov/dailymed/fda/fdaDrugXsl.cfm?setid=9556d73d-c573-4e0a-9feb-764ce2d1107b&type=display

[6] Kem Tazorac (tazarotene) - https://dailymed.nlm.nih.gov/dailymed/fda/fdaDrugXsl.cfm?setid=021744d1-a6d7-4ad6-99c2-7187c24e64c6&type=display

[7] Guidelines of care for the management of acne vulgaris - https://www.jaad.org/article/S0190-9622(23)03389-3/fulltext

[8] Tazarotene 0.1% cream versus tretinoin 0.05% emollient cream in the treatment of photodamaged facial skin: a multicenter, double‐blind, randomized, parallel‐group study - https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/14764170410032406